Αυλωνάρι
Ο σιωπηλός, αθόρυβος κι ακούραστος δημιουργός της σμίλης
Λίγοι στο Αυλωνάρι και την Εύβοια γνωρίζουν τον γλύπτη Θόδωρο Βασιλείου. Κι ακόμη λιγότεροι ότι αντλεί την καταγωγή του από το χωριό μας. Ο πατέρας του Γιάννης Βασιλείου γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Αυλωνάρι. Η οικογένειά του ήταν πολυμελής και είχε οκτώ αδέλφια. Τον Σταμάτη, τον Ανδρέα, τη Βασίλω (Ξενικού), την Επιστήμη (Καγκέλη), την Καλή (Παπανικολάου), την Μαρία (Τζωρτζή) και τον Βασίλη. Ο Γιάννης ήταν το τελευταίο παιδί και γεννήθηκε μετά τον θάνατο του πατέρα του γι’ αυτό και πήρε το όνομά του.
Αφού τελείωσε το σχολαρχείο στη Κύμη, πήγε στην Αθήνα και ασχολήθηκε με την μαρμαρογλυπτική στο εργαστήριο του Τήνιου γλύπτη Γιάννη Λαμπαδίτη, την κόρη του οποίου παντρεύτηκε αργότερα και απέκτησαν πέντε παιδιά. Τους Θόδωρο, Κώστα, Χριστίνα, Βασίλη και Μαρία.
Ο Θόδωρος γεννήθηκε το 1917. Θεωρούσε τον εαυτό του γνήσιο τέκνο του Αυλωναρίου. Ερχόταν συχνά στο χωριό μας για να επισκεφθεί τους συγγενείς του. Παντρεύτηκε την Ηλέκτρα Παπαθανασίου και απέκτησαν μία κόρη. Το μνημείο των ηρώων στη κεντρική πλατεία του Αυλωναρίου είναι δικό του έργο.
Εκθέσεις
- 1984 στο Αυλωνάρι,
- Παλαιό Γυμνάσιο 1987 στο Αυλωνάρι,
- Παραδοσιακό οίκημα Παπαστρατή 1988 στο Αλιβέρι,
- Εργατικό Κέντρο 1991 στην Κύμη,
- Εργατικό Κέντρο 1992 στον Κάραβο,
- Αίθουσα Λιμενικού Ταμείου 1995 στο Αλιβέρι,
- Γκαλερί αποκάλυψις 1996 στον Κάραβο,
- Ναυτική Εβδομάδα 1999 στη Λάρισα,
- Χατζηγιάννιο πνευματικό κέντρο 2000 στο Αλιβέρι,
- Αίθουσα Λιμενικού Ταμείου 2001 στο Αλιβέρι κ.α.
Γεννήθηκε στο Αυλωνάρι Ευβοίας, σπούδασε Κλασική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και Αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Η ανασκαφική και αρχαιολογική δραστηριότητά του αναπτύχθηκε στη Δυτική Ελλάδα. Ο Κωνστάντιος ως διευθυντής του Βυζαντινού Μουσείου κατόρθωσε να το μετατρέψει από ένα κλειστό επιστημονικό ίδρυμα σε έναν ανοιχτό πολιτιστικό χώρο. Ολοκληρώνοντας και εκσυγχρονίζοντας τα κτίρια και πραγματοποιώντας την επανέκθεση των συλλογών του «έβγαλε» την εικόνα του Βυζαντίου από τα μουσειακά στερεότυπα αποκαλύπτοντας όχι μόνο τη λάμψη του Βυζαντίου αλλά και την καθημερινή ζωή.
Με όραμα για την οργάνωση και λειτουργία των σύγχρονων μουσείων, τα οποία οφείλουν, όπως έλεγε, να βρουν τρόπους να γίνουν ελκυστικά στην κοινωνία του 21ου αιώνα.
Πνεύμα καθαρό, προσπαθούσε πάντα να συμβιβάσει το εφικτό με το δέον γενέσθαι. Ηταν η φωνή της προόδου μέσα σε ένα σκυθρωπό συντηρητικό δημοσιοϋπαλληλίστικο περιβάλλον. Ασυμβίβαστος και απόλυτος σε θέματα προστασίας της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, είχε δώσει μαθήματα συνέπειας και ακεραιότητας τόσο στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο όσο και στο Συμβούλιο Μουσείων.
Είναι ο άνθρωπος που «έχτισε» με κέφι το νέο πρόσωπο του Βυζαντινού Μουσείου αναδεικνύοντας, με σύγχρονα μέσα και ιδιαίτερη αισθητική, τους θησαυρούς του. Η δική του ματιά, μεγάλες επιτοίχιες φωτογραφίες μνημείων από τα οποία σώζονται ελάχιστα λείψανα, δηλαδή η ανασύσταση όλης της εικόνας από κάποιες ψηφίδες, έδωσε τον τόνο στην επανέκθεση του μουσείου, στην υπόγεια επέκτασή του στο 2004.
Τα τελευταία χρόνια αγωνιζόταν να ολοκληρώσει το δεύτερο κομμάτι της μόνιμης έκθεσης, που αφορά τη μετά την Αλωση της Κωνσταντινούπολης περίοδο. Επρόκειτο να εγκαινιαστεί αυτή την άνοιξη. Ονειρευόταν ακόμη να δει έτοιμο επιτέλους και τον κήπο με τα αγάλματα και τα παριλίσια ιερά. Ηθελε να ακούγεται και το νεράκι από τον Ιλισό, που τρέχει κάτω από το οδόστρωμα της Βασ. Κωνσταντίνου, σε μια προσπάθεια να αναβιώσει η εικόνα που είχαν στους περιπάτους τους ο Φαίδρος και ο Σωκράτης μιλώντας περί έρωτος, όπως και οι μαθητές της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτέλη όταν γυμνάζονταν στην παλαίστρα του γειτονικού Λυκείου, λείψανα του οποίου σώζονται στην οδό Ρηγίλλης.
Ο διευθυντής του Βυζαντινού Μουσείου Αθηνών, καθηγητής Δημήτρης Κωνστάντιος, έφυγε στις 152-2010, από τη ζωή σε ηλικία 59 ετών, ύστερα από πολύμηνη μάχη με τον καρκίνο.
O ζωγράφος και γλύπτης Σταύρος Παπασάββας ζει και ζωγραφίζει στο Αυλωνάρι
Το φως, οι παραλίες, οι ψαρόβαρκες, τ’ ανθισμένα δέντρα, τα ξωκλήσια, με λίγα λόγια όλη η ελληνική φύση κλείνεται μέσα στο έργο του ζωγράφου και γλύπτη Σταύρου Παπασάββα. Κι όταν οι εικόνες αυτές είναι από το Αυλωνάρι και την ευρύτερη περιοχή, όλους μας γεμίζει χαρά και περηφάνια.
Γιατί ο Σταύρος Παπασάββας εδώ και είκοσι χρόνια ζει και ζωγραφίζει στο χωριό μας. «…Ήρθα το 1989 πρώτη φορά στο Αυλωνάρι, με έφερε ένας φίλος, μου άρεσε το χωριό, οι εξοχές του με τα ποτάμια και τους μύλους, τους χωματόδρομους, τα γραφικά ξωκλήσια. Βρήκα λίγο μετά ένα σπίτι στο παλιό χωριό και τ’ αγόρασα και έτσι το Αυλωνάρι έγινε πατρίδα μου. Ταξίδευα πολύ στο εξωτερικό, στη Γαλλία βρισκόμουνα τον περισσότερο χρόνο, αφού η γυναίκα μου είναι Γαλλίδα, τώρα πλέον ζω ανάμεσα στο Αυλωνάρι και την Αθήνα…».
Ο Σταύρος Παπασάββας γεννήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 1928 στην Σταυρούπολη Ξάνθης. Σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών στην Αθήνα από το 1947-1952, όπου παίρνει το πρώτο βραβείο γλυπτικής (πορτραίτο). Το 1953 παρακολουθεί μαθήματα της Σχολής Καλών Τεχνών στο Παρίσι. Απέκτησε την Γαλλική Υπηκοότητα. Έζησε στην Σουηδία, κατόπιν στις Η.Π.Α., στην Βοστόνη το 1962, όπου ήταν καθηγητής στη Σχολή του Μουσείου Καλών Τεχνών. Ουσιαστικά μοιράζεται το χρόνο του μεταξύ Γαλλίας, Ελβετίας και Ελλάδας.
Ασχολείται με μια ευρεία κλίμακα εικαστικών προβληματισμών που παρουσιάζουν ως αφετηρία δημιουργίας, λόγο ύπαρξης και προορισμό το αρχέτυπο. Στη γλυπτική και στα ζωγραφικά έργα μικτής τεχνικής η γενεσιουργός δύναμη του αρχέτυπου εμπεριέχεται στο διεσταλμένο ανθρώπινο όγκο που παραπέμπει σε πρωτόγονες πηγές γονιμότητας, ολοκλήρωσης, θείου, όπως επίσης και στη γλυπτική του P. Picasso.
Σε ορισμένα έργα το θέμα έχει χαθεί τελείως, με μοναδικό απομεινάρι το ίχνος της προηγούμενης ύπαρξης, αποτυπωμένο εξπρεσιονιστικά. Στα σχέδιά του ο μνημειακός αρχαϊσμός και η καμπυλόγραμμη νωχελικότητα των γλυπτών τίθεται σε κίνηση, της οποίας ο φρενήρης ρυθμός αντανακλάται στην απελευθέρωση της γραμμής μέσω της αυτόματης γραφής. Στις τοπιογραφίες πραγματεύεται μεταιμπρεσιονιστικά και φοβιστικά παραστατικά ιδιώματα σε παραδοσιακές συνθέσεις.
Έχει παρουσιάσει το έργο του σε ατομικές εκθέσεις. Βρετανικό Συμβούλιο-Aθήνα 1953, Charlotenboree-Κοπεγχάγη 1958, «Swetzoff»-Βοστόνη 1963, «Cours Saint-Pierre»-Γενεύη 1979, «Αντήνωρ-1982, 1991, Γκαλερί «Du Perron»-Γενεύη 1987, Γκαλερί «De la Fontation Sophia Antipolis»-Γαλλία 1990, Δελφοί 1995. Έχει πάρει μέρος σε ομαδικές εκθέσεις (Πανελλήνιες 1960, 1965, Μπιενάλε Κεραμικής, «Vallauris»-Γαλλία 1978, «Art Basel»-Βασιλεία 1980 κ.α.)
Έργα του βρίσκονται στο Υπουργείο Πολιτισμού, στο Μουσείο Βοστόνης, στις Η.Π.Α. κ.α. Είναι μέλος του ΕΕΤΕ.
Γεννήθηκε στο Αυλωνάρι το 1874. Σπούδασε Ιατρική και Φαρμακευτική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ακολούθησε τον Παύλο Μελά ως εθελοντής στο Μακεδονικό αγώνα. Το 1910 εγκαταστάθηκε στο Αυλωνάρι. Υπήρξε ένας από τους ιδρυτές του Κόμματος των Φιλελευθέρων και στενός συνεργάτης του Βενιζέλου και της αβασίλευτης δημοκρατίας. Εκλέχτηκε βουλευτής με το κόμμα των Φιλελευθέρων στις εκλογές 1915, 1924, 1926, 1933 και 1936. Από το 1917 εξέδιδε την εβδομαδιαία εφημερίδα «Κριτής» και από το 1919 έως το 1936 την «Εύβοια». Οι αγώνες του για τη Δημοκρατία άφησαν εποχή και με προσπάθειές του ψηφίστηκε στη Βουλή ο νόμος για την απαλλοτρίωση των μοναστηριακών κτημάτων στην Εύβοια και η κατάργηση της φορολογίας του λαδιού.
Έγραψε το 1954 το βιβλίο «Αγώνες στην Εύβοια». Το 1946 εξέδωσε πάλι την εφημερίδα «Εύβοια» με το σύνθημα «Η Δημοκρατία θα νικήσει». Πέθανε στη Χαλκίδα το 1955.
Αγωνιστής του ’21 από την Αχλαδερή. Ακολούθησε από τους πρώτους τον Κριεζώτη και πολέμησε μαζί του μέχρι το τέλος του αγώνα.
Αγωνιστής του ’21 από την Αχλαδερή, πρωτοπαλίκαρο του Νικόλαου Κριεζώτη. Πήρε μέρος σε πολλές μάχες της Εύβοιας, της Αττικής και της Στερεάς. Πέθανε στην πατρίδα του, στη θέση Περδικούρη του ακρωτηρίου Αχλαδερής, προσβλημένος από φυματίωση, λόγω των στερήσεων και των κακουχιών.
Αγωνιστής του ’21 από την Αχλαδερή. Πήρε μέρος σε πολλές μάχες της επανάστασης υπό τον Κριεζώτη. Μετά την απελευθέρωση ξαναγύρισε στο χωριό του, όπου έμεινε μέχρι το τέλος της ζωής του.
Γεννήθηκε στην Οκτωνιά. Υπηρέτησε σαν απλός στρατιώτης και πολέμησε σε πολλές μάχες της Εύβοιας και της Αττικής με αρχηγό τον Κριεζώτη. Κατατάχθηκε στην Ι Εκατονταρχία. Πήρε μέρος στη μάχη της Πέτρας.
Καταγόταν από την Οκτωνιά. Πολέμησε υπό τον Κριεζώτη σαν πεντηκόνταρχος. Πήρε μέρος στις μάχες της Αττικής, Εύβοιας και Βοιωτίας. Κατατάχτηκε στην Θ΄ εκατονταρχία και πήρε μέρος στη νικηφόρα μάχη της Πέτρας.
Γεννήθηκε στην Οκτωνιά τον Ιούλιο του 1893. Φοίτησε στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών. Πήγε για ευρύτερες φιλοσοφικές σπουδές στο Μόναχο Γερμανίας και στο Ίνσμπουργκ Αυστρίας, όπου αναγορεύτηκε διδάκτορας της Φιλοσοφίας. Έγραψε πολλά έργα που αφορούν την αρχαία ιστορία. Δημοσίευσε διάφορες επιστημονικές μελέτες. Έγραψε επίσης και διδακτικά βιβλία Ιστορίας για τα γυμνάσια.Τιμήθηκε από την Ελληνική Κυβέρνηση με το «Μετάλλιο εξαιρέτων πράξεων» και με τον «Ταξιάρχη Αξίας της Ιταλικής Δημοκρατίας», ο Βασιλιάς Παύλος τον τίμησε με το «Σταυρό των Ταξιαρχών» του τάγματος του Φοίνικα.
Γεννήθηκε στην Οκτωνιά. Διετέλεσε ιερομόναχος και ηγούμενος της μονής Γερμανού Ωρολογίου. Ηγήθηκε των μοναχών της μονής κατά την επανάσταση. Μετά την επανάσταση, επειδή το μοναστήρι ήταν ερείπια διαλύθηκε, και ο Γεράσιμος Τσαντίλης πήγε στη μονή Σωτήρος, όπου ιερομόναχος ήταν ο Σεραφείμ. Μετά το θάνατο του Σεραφείμ ανέλαβε τη διοίκηση της μονής Σωτήρος επιτροπή, το 1836 τοποθετήθηκε στη μονή ως ηγούμενός της. Έζησε μέχρι το 1855.
Καταγόταν από το Πρινάκι Ωρολογίου. Συμμετείχε από τους πρώτους στον αγώνα, παίρνοντας μέρος σε όλες τις μάχες της Καρυστίας, υπό τις διαταγές του Κριεζώτη. Στην περιοχή της Καρύστου το 1821 κατέλαβε οχυρή θέση σε έναν ανεμόμυλο και προστάτεψε επιτυχώς επί πολλές ώρες πολλά γυναικόπαιδα, που διασώθηκαν στην Ανδρο.
Αγωνιστής του ’21 από το Πρινάκι Ωρολογίου. Πολέμησε υπό τις διαταγές του Κριεζώτη. Πήρε μέρος στη μάχη του Σωληναρίου Κριεζών. Σκοτώθηκε πολεμώντας ηρωικά στη μάχη του Βατησίου στις 5 Μαϊου 1823 μαζί με τον Τάσο Αλημπενίση.
Γεννήθηκε στο Ωρολόγι στις 8 Νοεμβρίου 1893. Γράφτηκε στη Νομική Σχολή Αθηνών και ανακηρύχθηκε διδάκτορας της Νομικής.
Αγωνιστής του ’21 από το Οριό. Πολέμησε υπό τη σημαία του Κριεζώτη σε όλες τις μάχες του αγώνα μέχρι τέλος. Τιμήθηκε με σιδερένιο εθνόσημο.
Αγωνιστής του ’21 από το Οριό. Ήταν ο σημαιοφόρος του Κριεζώτη, αυτός που κρατούσε το «μπαϊράκι», γι’ αυτό και είναι γνωστός ως μπαϊρακτάρης. Πήρε μέρος σε όλες τις μάχες της Εύβοιας, της Αττικής και της Ρούμελης υπό την αρχηγία του Κριεζώτη. Πολέμησε στη χιλιαρχία του και για την κατάληψη των στενών της Πέτρας, όπου δόθηκε η τελευταία νικηφόρα μάχη κατά των Τούρκων και ελευθερώθηκε η Ρούμελη.
Δύστος
Πρόκριτος από το Αργυρό με έντονη δράση στην επανάσταση. Εκλέχτηκε μέλος της δωδεκαμελούς επιτροπής για το συντονισμό του Αγώνα, συμμετέχοντας και στην οικονομική ενίσχυσή του. Πήρε τέλος, μέρος στην επίθεση του Κριεζώτη κατά της Καρύστου, παρακολουθώντας την εκστρατεία μέχρι το Μαρμάρι.
Καταγόταν από το Αργυρό. Πολέμησε υπό τον Κριεζώτη και πήρε μέρος σε πολλές μάχες της Εύβοιας, Αττικής και Στερεάς. Αποστρατεύθηκε με το βαθμό του λοχαγού.
Γεννήθηκε στο Αργυρό, εξάδελφος του οπλαρχηγού Κριεζώτη. Πήρε μέρος σε πολλές μάχες της Εύβοιας και της Αττικής.
Λοχαγός κατά την επανάσταση από το Αργυρό. Πολέμησε υπό τον Κριεζώτη σε πολλές μάχες της Εύβοιας, της Αττικής και της Στερεάς.
Αγωνιστής του ’21 από το Αργυρό. Πήρε μέρος σε πολλές μάχες της Εύβοιας, της Αττικής, της Βοιωτίας και της Στερεάς υπό τον Κριεζώτη.
Γεννήθηκε στα Βύρρα, το σημερινό Αργυρό. Λεγόταν και Μοναχός. Ήταν αδελφός του στρατηγού Νικόλαου Κριεζώτη. Τα πρώτα γράμματα τα έμαθε στο μοναστήρι των Καρυών. Ύστερα από μερικά χρόνια πήγε στις Κυδωνίες της Μ. Ασίας, όπου χειροτονήθηκε ιερέας. Η έκρηξη της επανάστασης τον βρήκε ιερέα στις Κυδωνίες.
Όταν ο Νικόλαος Κριεζώτης αναγκάστηκε το Δεκέμβριο του 1823, λόγω της αρρώστιάς του, να φύγει από το στρατόπεδο του Αλιβερίου και να πάει στο Πράσινο, άφησε επίτροπό του τον αδελφό του Γρηγόριο. Κατά το 1825 διατέλεσε επίτροπος και επόπτης της μονής Αγίου Δημητρίου της Σκύρου.
Ο πιο διάσημος οπλαρχηγός της Εύβοιας στον αγώνα ανεξαρτησίας. Γεννήθηκε το 1785 στο χωριό Αργυρό από οικογένεια βοσκών. Ο πατέρας του ήταν ο Ισίδωρος Χαραχλιάνης και μητέρα του η Χρυσή. Σύμφωνα με όσα λέγονται, ο πατέρας του δολοφονήθηκε ή δηλητηριάστηκε από τον διοικητή Καύστου Μουσταφά Αγά Την επιμέλεια του Νικόλαου Κριεζώτη ανέλαβε ο παππούς του. Παλικάρι από μικρός, δεν ανεχόταν τους βαριούς φόρους των Τούρκων και την καταπίεση του ασκούσαν και γι’ αυτό συγκρουόταν πολύ συχνά με τους απεσταλμένους των Τούρκων πασάδων, που έρχονταν για να εισπράξουν τους φόρους, το λεγόμενο χαράτσι.
Μια μέρα συγκρούστηκε με έναν από αυτούς και αφού πάλεψαν, τον σκότωσε. ‘Ολοι τριγύρω θαύμασαν τη δύνανμη του Κριεζώτη. Του συνέστησαν να κρυφτεί. Έχοντας ήδη αρχίσει οι πρώτες κινήσεις για την απελευθέρωση του Ελληνικού Έθνους από τον τουρκικό ζυγό, ο Κριεζώτης φεύγει -κρυφά πάντα- για την Κάρυστο, όπου έρχεται σ’ επαφή με τον Νεόφυτο Δεσπότη της Καρύστου και του προτείνει να παρουσιαστει στον Αγγελή Γοβιό, που ήταν πρωτοκαπετάνιος στον ξεσηκωμό της Εύβοιας. Ο Κριεζώτης τον συνάντησε στα Βρυσάκια και ο καπετάνιος είδε στο πρόσωπο του νεαρού Νικόλαου, το πρωτοπαλίκαρο που έψαχνε. ‘Οταν ο Κριεζώτης το ζήτησε όπλα, ο Γοβιός τον παρότρυνε να τα πάρει από τη φρουρά των Τούρκων της Χαλκίδας. Ο Κριεζώτης ένα απόγευμα επιτίθεται σ’ έναν Τούρκο αξιωματικό, τον ρίχνει από το άλογο και του παίνει τα όπλα και τη στολή του. Παρουσιάζεται μ’ αυτά στο Γοβιό και εκείνος νομίζει ότι είναι Τούρκος αιχμάλωτος. Ο Κριεζώτης γελά και τότε ο Αγγελής καταλαβαίνει τι είχε συμβεί. Σηκώνεται, τον φιλά και τον παίρνει στο κονάκι και στο στρατόπεδο του. Τον ασκεί στο γιαταγάνι και στο τουφέκι. Ο Κριεζώτης μαθαίνει γρήγορα και θέλει να πάρει πολλά τούρκικα κεφάλια και να ελευθερώσει τον τόπο του.
Δεν αργεί να το πετύχει. Σε μία έξοδο της φρουράς των Τούρκων από Χαλκίδα, τους παίρνει οπλισμό και άλογα και τους κυνηγά μέχρι την πόλη. Το όνομά του γίνεται γνωστό και η παλικαριά φόβος των Τούρκων.
Έλαβε μέρος τον Ιούλιο του 1821 στη μάχη των Βρυσακίων. Κατα τη διάρκεια της μάχης έδειξε τόση ανδρεία ώστε ανακηρύχτηκε οπλαρχηγός με τριακόσιους στρατιώτες. Πολύ σύντομα έγινε πεντακοσίαρχος και αγωνίστηκε με τους άνδρες του σε όλες τις μάχες της Εύβοιας. Μαζί με τον οπλαρχηγό της Κύμης Βάσο Μαυροβουνιώτη και με τη βοήθεια το οπλαρχηγού Ηλία Μαυρομιχάλη έδωσαν στις 11 Ιανουαρίου 1822 μεγάλη νικηφόρα μάχη στο μύλο Στύρων. Σ’ αυτήν αντιμετώπισαν τον Ομέρ Μπέη της Καρύστου και τον Γιοσούφ Αγά και τους έτρεψαν σε φυγή. Όταν ο Γοβιός αποφάσισε να στραφεί στη Χαλκίδα, όρισε αρχηγό της Καρυστίας τον Κριεζώτη, ο οποίος με χίλιους πεντακόσιους πολεμιστες και με τη βοήθεια του μοναχού αδελφού το Γρηγορίου, στις 22 Φεβρουαρίου έδωσε μάχη στα Στύρα κατά του Ομέρ και τον ανάγκασε να υποχωρήσει. Μετά το θάνατο των δύο οπλαρχηγών Αγγελή Γοβιού και Ηλία Μαθρομιχάλη, ο Κριεζώτης απέμεινε μόνος αρχηγός σε όλη την Εύβοια.
Ιερέας από το Αργυρό. Πολέμησε υπό τις διαταγές των Νικ. Κριεζώτη και Κων/νου Βολπιώτη στις μάχες Βρυσακίων, Αντριαλών, Διακόπτι, Βατησίου, Καρύστου και Αλιβερίου. Αναδείχτηκε εμπειροπόλεμος μαχητής και έφερε το βαθμό του λοχία. Στο Παλαιοχώρι των Λεπούρων εκλέχτηκε πληρεξούσιος της Καρυστίας μαζί με το Γεώργ. Χρυσοχόο τον Κονίστριο από το λαό , το στρατό και τους προκρίτους. Πιάστηκε από τους Τούρκους αιχμάλωτος και υπέστη μαρτυρικό θάνατο.
Πρόκριτος από τα Κριεζά, θείος του στρατηγού Νικόλαου Κριεζώτη. Ακολούθησε τον ανιψιό του από την αρχή του αγώνα. Εκλέχτηκε από το λαό της περιφέρειας Καρυστίας μέλος του δωδεκαμελούς εφορείας για το συντονισμό του αγώνα, δηλαδή της διοικητικής και οικονομικής επιτροπείας για την παροχή τροφίμων, πολεμοφοδίων στην επικείμενη επίθεση του Κριεζώτη κατά της Καρύστου. Παρακολούθησε την εκστρατεία μέχρι το Μαρμάρι.
Αγωνιστής από τα Κριεζά, ανιψιός του στρατηγού Νικόλαου Κριεζώτη από την αδελφή του. Πολέμησε υπό τις διαταγές του σε όλες τις μάχες της Εύβοιας και της Αττικής. Σκοτώθηκε στη μάχη «Ρούσαλη», κοντά στα Σάλωνα, στις 7 Οκτωβρίου 1826.
Αγωνιστής του ’21 από τα Κριεζά. Πολέμησε από τους πρώτους στην Καρυστία και ακολούθησε τον Κριεζώτη μέχρι το τέλος του αγώνα.
Αγωνιστής του ’21 από τα Λέπουρα. Υπηρετούσε ως καφετζής του Ομέρ μπέη της Καρύστου. Μετέφερε γράμμα του γραμματέα του Ομέρ Νικηφόρου Δασκαλάκη προς τον επίσκοπο Καρύστου Νεόφυτο. Στο γράμμα του έλεγε πως είναι έτοιμος να του παραδώσει την πόλη της Καρύστου. Ο Τσαμπάζης έφυγε για τα Στύρα για να παραδώσει το γράμμα στον επίσκοπο. Όταν έφθασε στα Στύρα, προτού ολοκληρώσει την αποστολή του, πήρε μέρος σε μια μάχη εναντίον των Τούρκων, στην οποία σκοτώθηκε.
Κονίστρες
Γεννήθηκε στις Κονίστρες Ευβοίας το 1913 και πέθανε το 2003 σε ηλικία 90 ετών. Ήταν διπλωματούχος Πολιτικός Μηχανικός του Ε.Μ.Π. καθώς και Αγρονόμος Τοπογράφος Μηχανικός του ίδιου Πολυτεχνείου. Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές με υποτροφία στα Πολυτεχνεία της Ζυρίχης και του Μιλάνου. Μιλούσε αγγλικά, γερμανικά, γαλλικά και ιταλικά. Είχε πρωτοεκλεγεί βουλευτής Ευβοίας το 1946 με το Λαϊκό Κόμμα και έκτοτε ο λαός Εύβοιας τον τιμούσε συνεχώς με την ψήφο του μέχρι τις εκλογές του 1981. Είχε διατελέσει Υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας επί κυβερνήσεως Παπάγου, Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων επί κυβερνήσεως Κ. Καραμανλή και Υπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών στην πρώτη μεταπολιτευτική κυβέρνηση της ΝΔ του Κ. Καραμανλή. Είχε διατελέσει Ευρωβουλευτής στην πρώτη εκπροσώπηση της χώρας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αλλά και αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος. Επίσης είχε διατελέσει Πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος 1949-1951.
Ιατροφιλόσοφος από τις Κονίστρες. Γεννήθηκε το 1750 και πέθανε το 1837. Έμεινε ορφανός από πατέρα σε ηλικία 13 ετών. Τα πρώτα γράμματα τα έμαθε στις Κονίστρες από τον ιεροδιάκονο της Αγ. Μαρίνας. Στάλθηκε στο Αγιο Όρος με κουμιώτικο καράβι για παραπάνω μόρφωση. Με τη βοήθεια του έξαρχου της Μονής της Λαύρας του Αγίου Όρους, που ήταν συγγενής του, πήγε στο Ιάσιο και στο Βουκουρέστι, όπου η ελληνική παιδεία γνώριζε ανάπτυξη. Από τους πλούσιους ομογενείς της Μολδοβλαχία και της μονής της Λαύρας στάλθηκε υπότροφος στη Δύση, όπου στο Πατάβιο της Ιταλίας σπούδασε ιατρική και φιλοσοφία. Η πρυτανεία του πανεπιστημίου τον προόριζε να καταλάβει έδρα του Πανεπιστημίου του Παρισιού, επειδή γνώριζε άριστα τα λατινικά.
Ο Κονίστριος αγωνίστηκε με τον Αγγελή Γοβιό των βρυσακίων, λαβαίνοντας μέρος και στη μάχη των Κριεζών. Συνεργάστηκε επίσης με το Νικόλαο Κριεζώτη. Έλαβε μέρος στις δύο εθνοσυνελεύσεις Επιδαύρου και Άστρους όπου έκανε σοφές προτάσεις στον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο. Του πρότεινε να ζητήσουν βοήθεια από τις μεγάλες δυνάμεις, γιατί ο αγώνας είναι άνισος και τα κάστρα δεν κερδίζονται ούτε με τα’ αυγά, ούτε με τις μπάλες.
Τότε ο Μαυροκορδάτος ρώτησε. «Τι να πρωτοκάνω; Ποιος θα συντάξει τα κείμενα των εκκλήσεων , αφού όλοι σας σχεδόν δεν ξέρετε να γράφετε ε λληνικά;». Και ο Κονίστριος απάντησε «Αναλαμβάνω εγώ να γράψω στη Γαλλική, την Ιταλική και τη Λατινική».
Όλοι τους στην Εθνοσυνέλευση έμειναν με το στόμα ανοιχτό. Ο Μαυροκορδάτος βλέποντάς τον ντυμένο με τη βράκα και το φέσι, τοπική ενδυμασία του νησιού μας, είπε <<Ή μίλα όπως φορείς, ή φόρεσε όπως μιλείς>>. Στην επόμενη συνεδρίαση, ερευνώντας ο πρόεδρος να βρει το χθεσινό Ευβοιώτη, εξεπλάγη όταν τον είδε με ευρωπαϊκή άψογη ενδυμασία. «Έλα να συντάξουμε το υπόμνημα και τις εκκλήσεις» του λέγει .
«Τώρα φορείς όπως μιλείς».
Η προσφορά του στον αγώνα ,ηθική και υλική ήταν μεγάλη. Έκανε μια προσπάθεια να ιδρύσει στην Κύμη σχολή για να διδάσκονται τα παιδιά ανάγνωση, γραφή, αυτές τις γνώσεις τις είχαν ανάγκη οι κάτοικοι της περιοχής. Οι νέοι ασχολούνταν με τη ναυτιλία και το εμπόριο του κρασιού και του λαδιού. Έπρεπε να ξέρουν να γράφουν και να λογαριάζουν.
Πέθανε στην ιδιαίτερη πατρίδα του το 1837, αφού αξιώθηκε να την δει ελεύθερη. Τάφηκε με μεγάλες τιμές απ’ όλους τους κατοίκους των Κονιστρών και της περιοχής για τις μεγάλες υπηρεσίες που πρόσφερε στην επανάσταση. Την περιουσία του την άφησε για ίδρυση σχολών στις Κονίστρες. Δεν άφησε καμιά συγγραφή. Μετά την αποκατάσταση των πραγμάτων δεν πήρε, ούτε ζήτησε καμιά αμοιβή.Από τους μαθητές του πολλοί διέπρεψαν και διακρίθηκαν ως επιστήμονες: ο Ιωάννης Σπυρόπουλος, ο Νικόλαος Γεωργακόπουλος, ο Τάκης και ο Ιωάννης Μπαλάφας, ο ανιψιός του Χρίστος Ν. Κάραλης, ο γιος του Αποστολίδη, ο Λιανόπουλος μετέπειτα Διευθυντής της Εμπορικής Σχολής Χαλκίδας και πολλοί άλλοι. Το 1972 στήθηκε η προτομή του στο προαύλιο του παρεκκλησιού Κονιστρών «Άγιος Δημήτριος» απέναντι από το γυμνάσιο, με την επιγραφή: «ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΧΡΥΣΟΧΟΟΣ Ή ΚΟΝΙΣΤΡΙΟΣ, ΙΑΤΡΟΦΙΛΟΣΟΦΟΣ, 1750-1837″
Αγωνιστής του ΄21 από τις Κονίστρες. Πήρε μέρος στη σύσκεψη των προυχόντων της περιοχής Κονιστρών και Περιχώρων στη θέση «Κόκκα», πάνω από τον Αγιο Βλάσιο, για την έναρξη της επανάστασης και τη μεθόδευσή της. Ο Κουτουρλάρος στάλθηκε μαζί με τον Γεώργιο Ψυχογιό να μεταφέρουν γράμμα των προκρίτων της Κύμης στον Αγγελή Γοβιό, αρχηγό των επαναστατών στα Βρυσάκια, γνωρίζοντάς του την εξέγερσή τους και ζητώντας τη βοήθειά του.
Αγωνιστής του ΄21 από τις Κονίστρες. Πήρε μέρος στη σύσκεψη των προυχόντων της περιοχής Κονιστρών και Περιχώρων στη θέση «Κόκκα», πάνω από τον Αγιο Βλάσιο, για την έναρξη της επανάστασης και τη μεθόδευσή της. Ο Κουτουρλάρος στάλθηκε μαζί με τον Γεώργιο Ψυχογιό να μεταφέρουν γράμμα των προκρίτων της Κύμης στον Αγγελή Γοβιό, αρχηγό των επαναστατών στα Βρυσάκια, γνωρίζοντάς του την εξέγερσή τους και ζητώντας τη βοήθειά του.
Ενδεικτικά έχει δημιουργήσει τις εξής ταινίες:
- 1991: «Μεταξύ Κόμιξ και άλλων», ντοκιμαντέρ διάρκειας 30΄. Το έργο έλαβε τιμητική διάκριση στο Φεστιβάλ «Κινηματογράφος και Πραγματικότητα»
- 1992: «Άϊμαν»: Ντοκιμαντέρ. Τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο στο Φεστιβάλ Δράμας, με το Α’ κρατικό βραβείο Ποιότητας και Α’ Βραβείο στο οικολογικό Φεστιβάλ του Zlatibor.
- 1993: «Οπλές»: Ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους. Τιμητική διάκριση και συμμετοχή στο Διαγωνιστικό τμήμα του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης
- 1995: «Ιδρωμένα Αλώνια»: Ντοκιμαντέρ. Α’ βραβείο καλλιτεχνικής και τεχνικής αρτιότητας από την ΕΤΕΚΤ
- 1997: «Στα ίχνη του Ορφέα», ντοκιμαντέρ
- 1999: «Περάσματα από τον παράδεισο»: ντοκιμαντέρ, 16mm, έγχρωμη, 70’
Εκπομπές:
- ΕΤ3- 2009- ΙΕΡΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ
Γεννήθηκε στις Κονίστρες το 1886 και υπήρξε πτυχιούχος και αργότερα διδάκτωρ της Νομικής σχολής. Το 1910 διορίστηκε υπάλληλος του Υπουργείου Εσωτερικών .Το 1950 ανέλαβε το Υπουργείο Εσωτερικών στην υπηρεσιακή κυβέρνηση Ι. Θεοτόκη. Το 1956 ανέλαβε το Υπουργείο Εσωτερικών στην υπηρεσιακή κυβέρνηση Κων. Καραμανλή. Το 1958 ανέλαβε το Υπουργείο Θρησκευμάτων και Παιδείας στην υπηρεσιακή κυβέρνηση.
Γεννήθηκε στις Κονίστρες το 1885. Από το 1911 εγκαταστάθηκε στη Χαλκίδα, όπου και πέθανε στα 1941. Με οδηγό το μεράκι του και το πηγαίο σατυρικό ταλέντο, για 30 χρόνια χωρίς διακοπή (Οκτ. 1911 – Απρ. 1940) εξέδιδε τον «Εωσφόρο», εβδομαδιαίο σατυρικό φύλλο, που σημάδεψε μια ολόκληρη εποχή και έγινε σπαρταριστός πίνακας της παλιάς κοινωνίας της Χαλκίδας και της Εύβοιας γενικότερα.
ΔΗΜΑΡΧΟΙ…
Πολλοί μνηστήρες βγήκανε διά το Δημαρχείον
κι ειν’ όλοι απ’ το σοβαρόν των Ιατρών στοιχείον
γιατί φρονούν πως… ασθενούν τα πράγματα του Δήμου
και είνε όλοι κάτοχοι μιας… συνταγής ετοίμου!
Σ’ αυτήν προτείνουν φάρμακα, ορούς, παστίλιες, χάπια
που με αυτά θα γιατρευθούν του Δήμου μας τα σάπια
μα θα του φτιάξουν συνταγές και άλλες… (όσες θέλει…)
για ν’ αναρρώσουν στη στιγμή τ’ αδύνατα του μέλη…
Αλλ’ ας μου επιτρέψωσιν οι δόκτορες μας όλοι
να πω πως βρήκαν πια γιατρό κι ο Δήμος και η Πόλι
κι εθεραπεύθησαν πολλαί ανάγκαι και… κοψίματα
κι υπάρχουν συνταγαίς πολλές, μα λείπουνε τα χρήματα!
Και αν κανένας ευρεθή πολλούς παράδες νάχη
θα γιατρευθή της πόλεως και τ’… ασθενές στομάχι
που το σακάτεψ’ άλλοτε άλλος γιατρός… (τι τρέλλες!)
για τ’ έμπλαστρα, διέτασσε, εμετικά και βδέλλαις!
Συνήθιζε, στις μέρες της πανήγυρης της Πολιούχου Αγ. Παρασκευής Χαλκίδας, να απευθύνεται έμμετρα στην Αγία, με ποικίλα παράπονα και αιτήματα σαν και εκείνο τον Ιούλιο 1931: “Αγία μου Παρασκευή / δόσε, χωρίς χρονοτριβή / δουλειές εις τον κοσμάκη / γιατί του χρόνου θα τους δης / στη χάρι Σου τους Χαλκιδείς / νάρθουν χωρίς σακκάκι “.
Βασίλειος Φάβης, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών γλωσσολογίας στα πανεπιστήμια της Θεσσαλονίκης και της Αθήνας, υπηρέτησε και στο Σχολαρχείο Αυλωναρίου. Αυτός εξέδωσε το βιβλίο «Γλωσσικαί επισκέψεις» που αναφέρεται στο γλωσσικό ιδίωμα των Κονιστρών και του Αυλωναρίου. Το 1940 εξελέγη καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Περιοδικό Αθηνά, τ. 53 (του 1949), σ. 294-96. Ο τίτλος του εξηγεί και την αφορμή: σκοπός του συγγραφέα ήταν να διορθώσει δύο όρους που καθιερώθηκαν στον ακαδημαϊκό χώρο.
αντιπρύτανις — προπρύτανις αντιπρόεδρος — προπρόεδρος
Αφ’ ότου εθεσπίσθησαν διά του νόμου 2305/1922 τα της διοικήσεως του πανεπιστημίου επί το νεωτερικώτερον και αποτελεί έκτοτε μέλος της συγκλήτου ο μέλλων να καταλάβη την πρυτανείαν του επιόντος έτους υπό τον τίτλον αντιπρύτανις, ο καταθέσας την αρχήν τέως πρύτανις μετέχει της συγκλήτου υπό τον τίτλον προπρύτανις. Ιδρυθείσης κατόπιν και της Ακαδημίας Αθηνών εθεσπίσθη επίσης ο καταθέτων την αρχήν τέως πρόεδρος να ονομάζεται προπρόεδρος, ο δε μέλλων να καταλάβη την προεδρίαν του επιόντος έτους αντιπρόεδρος. Ομοίως ερρυθμίσθησαν, ως εικός, και τα του Μετσοβίου Πολυτεχνείου.
Και οι μεν όροι αντιπρύτανις και αντιπρόεδρος στοιχούντες εις τους της Ρωμαίων πολιτείας όρους proconsul, propraetor, proquaestor κτλ. καλώς λέγονται, διότι ενταύθα η πρόθεσις αντί τελεί τα της Λατινικής pro· διό και οι των Ρωμαϊκών χρόνων Έλληνες συγγραφείς τους Λατινικούς τούτους όρους μεταφράζουσι ανθύπατος, αντιστράτηγος, αντιταμίας κτλ. και γενικώς δε οι κατά παράτασιν (ex prorogatione) Ρωμαίοι άρχοντες καλούνται αντάρχοντες υπό των Ελλήνων συγγραφέων.
Αλλ’ οι όροι προπρύτανις και προπρόεδρος, ήτοι ο πρότερος πρύτανις και ο πρότερος πρόεδρος, εις ουδένα όρον της Ρωμαίων πολιτείας προσαρμόζονται. Πιθανώτατα οι εισηγησάμενοι τους όρους τούτους είχον υπ’ όψιν τον των Ευρωπαϊκών πανεπιστημίων prorector παρά το rector ή rector magnificus, ως καλείται ο πρύτανις. Αλλά το prorector τούτο καλώς έχει, διότι λέγεται αντί του pro rectore, όπως το proconsul αντί του pro consule, το propraetor αντί του pro praetore κτλ. Εις το ημέτερον όμως προπρύτανις, προπρόεδρος η πρόθεσις πρό δεν δύναται να έχη την έννοιαν ταύτην, την οποίαν μόνον η αντί έχει. Είναι προφανές ότι δεν πρόκειται να δηλωθή της προτερότητος η έννοια, αλλά της παρατάσεως και αντικαταστάσεως.
Κατά ταύτα ορθόν είναι οι κακόζηλοι άμα και κακέμφατοι ούτοι όροι προπρύτανις και προπρόεδρος να αντικατασταθώσιν υπό των όρων αντιπρύτανις και αντιπρόεδρος. Οι δε διάδοχοι πρύτανις και πρόεδρος, οι αποδεδειγμένοι (designati), δύνανται να καλούνται δεύτερος αντιπρύτανις, δεύτερος αντιπρόεδρος. Διότι και ούτοι και εκείνοι δύνανται να είναι κατά παράτασιν ή αντικατάστασιν άρχοντες, κωλυομένου μεν του πρυτάνεως ή του προέδρου, ο πρώτος αντιπρύτανις ή αντιπρόεδρος, κωλυομένων δε και τούτων, ο δεύτερος αντιπρύτανις ή αντιπρόεδρος.
Τοιουτοτρόπως και του βαρβαρισμού απαλλάσσονται οι όροι των ανωτάτων Ελληνικών πνευματικών ιδρυμάτων και του κακεμφάτου επίσης.
Διάφορόν πως έννοιαν έχει το όνομα αντιπρόεδρος, οίον της Βουλής, του Αρείου Πάγου και των διαφόρων οργανώσεων.
Εν Αθήναις Δεκεμβρίου μεσούντος 1949
Οπλαρχηγός του ’21 από τις Κονίστρες. Πήρε μέρος στη σύσκεψη των προκρίτων της περιφέρειας Κονιστρών στη θέση «Κόκα». Στάλθηκε με το Δημήτρη Κουτουρλάνο να πάνε γράμμα προς το στρατόπεδο των Βρυσακίων, κάνοντας γνωστό τον ξεσηκωμό της περιοχής και ζητώντας στρατιωτική βοήθεια. Εκλέχτηκε επίσης μέρος της δωδεκαμελούς διοικητικής επιτροπής Κύμης και γραμματέας της για το συντονισμό του αγώνα, σε ενίσχυση του Κριεζώτη, που ετοιμαζόταν για την επίθεση κατά της Καρύστου. Παρακολούθησε μαζί με τα άλλα μέλη τον Κριεζώτη μέχρι το Μαρμάρι.
Αγωνιστής του ΄21 από τα Μανίκια. Ακολούθησε τον Κριεζώτη και πολέμησε μαζί του στις μάχες της Εύβοιας, της Αττικής και της Ρούμελης. Σκοτώθηκε στην πολιορκημένη από τον Κιουταχή Ακρόπολη.
Αγωνιστής του ΄21 από τα Μανίκια. Πολέμησε ηρωικά στα Βρυσάκια και μετέπειτα υπό τον Κριεζώτη στην Κάρυστο, στην Αττική και στη Στερεά. Αποκαταστάθηκε στο χωριό του.
Καταγόταν από το Μονόδρυ. Πήρε μέρος σε πολλές μάχες του Αγώνα, πολεμώντας γενναία υπό τις διαταγές του Κριεζώτη. Τιμήθηκε με χάλκινο εθνόσημο.
Αγωνιστής του ’21 από το Μονόδρυ. Ακολούθησε τον Κριεζώτη από την αρχή του Αγώνα μέχρι το τέλος. Πήρε «σιδηρούν εθνόσημον».
Κύμη
O Γιώργος Κόρος είναι ένας από τους σπουδαιότερος εκφραστές της ελληνικής μουσικής παράδοσης στο βιολί , γεννήθηκε στους Ανδρωνιάνους το 1923 και είναι αυτοδίδακτος στο βιολί. Ο πατέρας του ήταν δάσκαλος στη Βυζαντινή μουσική.
Ο πατέρας του Νικόλαος, ιεροψάλτης, τον γαλούχησε με Βυζαντινές μελωδίες.
Σε ηλικία 12 ετών έπαιξε για πρώτη φορά σε πανηγύρι. Από το 1947 που ανέβηκε για πρώτη φορά σε πάλκο, κατάφερε να συνεργαστεί με πολλά ονόματα του ελληνικού τραγουδιού: από τον εκπρόσωπο του δημοτικού τραγουδιού Γιώργο Παπασιδέρη, ο οποίος τον έβαλε στην Columbia να παίζει σε δίσκους, μέχρι τους Ρόζα Εσκενάζυ, Ρίτα Αμπατζή, Μήτσο Αραπάκη, Στέλιο Καζαντζίδη, Καίτη Γκρέι, Γιώτα Λύδια, Πάνο Γαβαλά, Μανώλη Αγγελόπουλο, Χάρις Αλεξίου, Γιώργο Νταλάρα, Γλυκερία, Ελένη Βιτάλη, Δημήτρη Ζάχο, Αλέκο Κιτσάκη, Σοφία Κολλητήρη, Στάθη Κάβουρα, Τασία Βέρρα, Μάκη Χριστοδουλόπουλο και πολλούς άλλους. Ο Γιώργος Κόρος έγραψε περίπου 1200 τραγούδια, ενώ στο ενεργητικό του έχει πολλούς χρυσούς και πλατινένιους δίσκους. Με την σύζυγό του Ασημίνα απέκτησαν δύο παιδιά, τον Νικόλαο και την Κατερίνα Κόρου. Πνευματικά του παιδιά, τα οποία ο ίδιος έβγαλε στο τραγούδι είναι οι Σοφία Κολλητήρη, Μάκης Χριστοδουλόπουλος, Βάσω Χατζή και άλλοι. Ζει μόνιμα στο σπίτι του στη Νέα Ερυθραία.
Γεννήθηκε στην Ενορία στις 14 Δεκεμβρίου 1894 και πέθανε στην Αθήνα στις 11 Ιουνίου 1976.Στους Βαλκανικούς πολέμους του 1912-13 πήρε μέρος ως εθελοντής και δόκιμος αρχικελευστής στο αντιτορπιλικό «Λέων» και στο θωρηκτό «Αβέρωφ». Συμμετείχε και στη ναυμαχία της Έλλης, υπό το ναύαρχο Παύλο Κουντουριώτη. Επί πολλά χρόνια διατέλεσε και Πρόεδρος στην Εταιρεία Ευβοϊκών Σπουδών.
Συνταγματάρχης από την Ενορία. Γεννήθηκε το 1893. Κατατάχθηκε στο στρατό το 1913. Υπηρέτησε πάντα σε μάχιμες μονάδες και μάλιστα στο 3ο Σύνταγμα Πεζικού της Χαλκίδας. Στη Χαλκίδα υπηρέτησε ως τις παραμονές του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Τον Απρίλιο του 1940 πήρε προαγωγή κατ’ εκλογή στο βαθμό του Αντισυνταγματάρχη και τοποθετήθηκε διοικητής του 51ου Συντάγματος Πεζικού. Αποστρατεύθηκε το 1948 και στη συνέχεια έζησε στο χωριό του. Πέθανε το 1963 στην Αθήνα και τάφηκε στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών. Προς τιμήν του στήθηκε από το Υπουργείο Στρατιωτικών η προτομή του στο Επταχώρι Καστοριάς, ένα στρατόπεδο πήρε το όνομά του κι έγινε η μεταφορά των οστών του στη γενέτειρά του.
Καταγόταν από τον Καστροβαλά. Μαζί με το γιατρό Γεώργιο Βαλτινό, το Δημήτρη Χουλιαρά και το Δημήτρη Δήμου ξεσήκωσαν την περιφέρεια Καστροβαλά κατά των Τούρκων και σκότωσαν τη φρουρά του χωριού, την αποτελούσαν εννιά Τούρκοι στρατιώτες.Στη συνέχεια, πήγαν στην Κύμη και μαζί με τους Κυμαίους επαναστάτες, ύψωσαν τη σημαία της επανάστασης στο λόφο Ίντσιου. Εκεί, από το λαό της Κύμης και των περιχώρων, εκλέχτηκε για τη διεύθυνση και το συντονισμό του αγώνα διοικούσα επιτροπή αποτελούμενη από τους Γεώργιο Παππά, Γεώργιο Γιαννάκη και Δημήτρη Δήμου, που ανέλαβαν και οπλαρχηγοί. Στη συνέχεια οχύρωσαν το λόφο και της παραλίας της Λιανής Αμμου και περίμεναν τον εχθρό.
Καταγόταν από τον Καστροβαλά. Συμμετείχε στον ξεσηκωμό της περιφέρειας του Καστροβαλά. Στις 10 Απριλίου 1821 στο λόφο Ίντζιου, σε κοινή σύσκεψη των Κυμαίων κηρύχθηκε η επανάσταση και εξελέγη τριμελή επιτροπή για τη διεύθυνση του αγώνα, στην οποία συμμετείχαν ο Γεώργιος Παππάς ως αρχηγός, ο Γεώργιος Γιαννάκης και ο Δημήτρης Δήμου.
Πλοιοκτήτης από τον Καστροβαλά. Πήρε μέρος στον Αγώνα με το πλοίο του που το έλεγε «Λεωνίδα». Και όταν αυτό βυθίστηκε από τουρκική φρεγάτα, στις Σποράδες, ναυπήγησε άλλο και συνέχισε τον Αγώνα. Μετά την επανάσταση εκτός από τις ηθικές αμοιβές του δόθηκαν και κτήματα στον Πόρο.
Καταγόταν από τον Καστροβαλά και ήταν αδέλφια με το Βελισσάριο Ζαφείρη. Υπήρξε μέλος της Φιλικής Εταιρίας και πήρε μέρος από την αρχή στον αγώνα. Αποστρατεύθηκε και εγκαταστάθηκε στην Κύμη.
Πρόκριτος από τους Καλημεριάνους. Μόλις άρχισε η ελληνική επανάσταση πιάστηκε όμηρος μαζί με άλλους Ευβοείς και κλείστηκε στα μπουντρούμια του φρουρίου της Χαλκίδας, προς εκφοβισμό των Ελλήνων.
Βουλευτής Καρυστίας. Γεννήθηκε στους Καλημεριάνους και σπούδασε Νομικά. Εκλέχτηκε βουλευτής κατά τα έτη 1879, 1884, 1892 και 1905 και διατέλεσε πρόεδρος της Βουλής. Επίσης, τιμήθηκε από το βασιλιά Γεώργιο Α΄. Κατέβαλε μεγάλες προσπάθειες για την ολοκλήρωση του δρόμου Χαλκίδας – Κύμης και Κύμης – Παραλίας και για το λιμάνι Κύμης.
Κυμαίος πρόκριτος. Νωρίς πήρε μέρος στον αγώνα και εκλέχτηκε μέλος της δωδεκαμελούς επιτροπής της Εφορείας για το συντονισμό του αγώνα της ανεξαρτησίας.
Κυμαίος πλοίαρχος, ιδιοκτήτης της σκούνας «Παναγιά η Κουμιώτισσα». Κατά την επανάσταση ήταν αρματωμένη με τέσσερα κανόνια και με άλλα πολεμικά όπλα. Το πλήρωμά της το αποτελούσαν 25 άνδρες μαζί με τον πλοίαρχο. Πήρε από τους πρώτους μέρος στον αγώνα για την ελευθερία.
Πήρε μέρος και σε άλλες επιχειρήσεις και η προσφορά του στον αγώνα ήταν πολύτιμη. Διέσωσε πολλές φορές γυναικόπεδα, που τα μετέφερε από την Εύβοια στα νησιά. Αναγκάστηκε να δώσει μάχη με δύο τουρκικά πλοία, που έπλεαν στη Χαλκίδα. Με τα τηλεβολήματά του, βύθισε το ένα στον κόλπο του Μαραθώνα, εξαναγκάστηκε όμως να βυθίσει και το δικό του, για να μην πέσει στα χέρια των εχθρών. Συνέχισε τον αγώνα μέχρι της ανεξαρτησίας, με άλλο πλοίο. Πέθανε στην Κύμη σε βαθιά γηρατειά.
Πρόκριτος από την Κύμη. Πιάστηκε όμηρος μαζί με άλλους και φυλακίστηκε στις σκοτεινές φυλακές του φρουρίου της Χαλκίδας. Εκτελέστηκε στον Άγιο Στέφανο από όργανα του Ρεσίτ μπέη και του Μουσελίμη της Χαλκίδας.
Ήταν αδελφός του Σταμάτη Αστέρη. Στην έναρξη του αγώνα ανέλαβε πρόεδρος της δωδεκαμελούς Εφορείας για τη διοικητική και οικονομική φροντίδα του αγώνα και μάλιστα, για την προμήθεια τροφίμων, πολεμοφοδίων και την πληρωμή μισθών, με σκοπό την ενίσχυση του Κριεζώτη για την προοετοιμασία της επίθεσης κατά της Καρύστου.
Κυμαίος πλοίαρχος και ηγετικό στέλεχος των Κυμαίων. Στη σύνοδο των Κυμαίων στο λόφο Ίντζου, χρίστηκε συναρχηγός με το Δημήτρη Γιαννάκη στον κατά θάλασσα αγώνα, με τον οποίο ανταλασσόταν την αρχηγία της Κύμης. Ορίστηκε και πρόεδρος της Επαρχιακής Εφορείας του Αγώνα. Είχε ιδιόκτητο πλοίο με το όνομα «Παναγία των Χαρίτων», με το οποίο μετέφερε τροφές και πολεμοφόδια στα στρατόπεδα της Εύβοιας με εντολή των Κυμαίων.
Μετά την αποκατάσταση, του απονεμήθηκε ο βαθμός του Ταγματάρχη. Το 1841 διορίστηκε δήμαρχος Κυμαίων, που εργάσθηκε πολύ για την πρόοδο του τόπου. Για τις υπηρεσίες προς την πατρίδα, ο βασιλιάς Όθων του απένειμε το Ανώτατο παράσημο της ανδρείας. Εργάστηκε ακούραστα για την πρόοδο της Κύμης, αλλά οι αντίπαλοί του, τον θανάτωσαν ύπουλα και άνανδρα με τσεκούρι μέσα στη βάρκα του, στην παραλία της μονής Σωτήρος, όπου ψάρευε το 1842. Η κηδεία του έγινε πάνδημη με πολλές τιμές. Άφησε δυο γιους, το Γεώργιο και τον Ιωάννη Αστέρη.
«Ο ήρωας των χρόνων της Επανάστασης πλοίαρχος Σταμάτης Αστέρης ο «Δελησταμάτης» όπως τον έλεγε ο παλιός του «γνώριμος» τελευταίος Τούρκος διοικητής της Εύβοιας Ομέρ Πασάς. Αυτό που γνωρίζουμε από τη σύντομη δημαρχική θητεία του Στ. Αστέρη είναι το άδοξο τέλος του: τον δολοφόνησαν βάναυσα οι πολιτικοί του αντίπαλοι ενώ ψάρευε χέλια στον Αποκλείστη»
Σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών και δάσκαλός του ήταν ο Γιάννης Κεφαλληνός, με τον οποίο έζησε συνολικά 11 χρόνια ως συνεργάτης του.
Στη δεκαετία του 1950 σπούδασε με υποτροφία στη Σχολή Καλών Τεχνών στο Παρίσι (χαρακτική στο εργαστήριο Καμί), καθώς και την τέχνη του γραμματοσήμου στο Τεχνικό Κολέγιο Εστιέν.
Είναι εξίσου γνωστός ως ζωγράφος και ως χαράκτης. Βαθύς γνώστης των μυστικών της κλασικής χαρακτικής είναι ίσως ο μόνος, εκτός από τον Δ. Γαλάνη, που καλλιέργησε εξίσου όλα τα είδη της –χαλκογραφία, ξυλογραφία, λιθογραφία-, πραγματοποιώντας ένα εντυπωσιακό σε όγκο και νοηματική ολοκλήρωση έργο. Έχοντας μελετήσει βαθιά και επίμονα τους τρόπους πιστής απόδοσης των πιο διαφορετικών υλικών (σάρκα, ύφασμα, φυτά) με τα πιο διαφορετικά μέσα (λάδια, ακουαρέλες, χαρακτική) καταλήγει, μέσα από μια αφαιρετική διαδικασία, σε μια ζωγραφική που αποδίδει τη βαθύτερη ουσία της φύσης χωρίς εμφανείς λεπτομέρειες και σε μια χαρακτική, όπου τα πιο λαμπρά χρώματα είναι παρόντα με τη χρήση μόνο του μαύρου. «Ζωγραφίζω σαν Χαράκτης και χαράζω σαν Ζωγράφος«, με αυτά τα λόγια ο Γιώργης Βαρλάμος εξήγησε πώς μπόρεσε να παντρέψει την Ζωγραφική με την Χαρακτική σε μια πανδαισία χρωμάτων, τόνων, σκιών που μόνο οι Μεγάλοι της Τέχνης κατάφεραν.
Γεννήθηκε στην Κύμη το 1900. Φοίτησε στη Νομική Σχολή Αθηνών. Μετά την αποπεράτωση των σπουδών του διορίστηκε, κατόπιν διαγωνισμού, στο Υπουργείο Οικονομικών. Προήχθη σε Γενικό Επιθεωρητή των Τελωνείων του Κράτους και σε Διευθυντή Α΄ Τάξης του Υπουργείου Οικονομικών. Υπηρέτησε ως δημόσιος υπάλληλος περισσότερο από 40 χρόνια.
Μετά την επιτυχή δημόσια σταδιοδρομία του, εκλέχτηκε δήμαρχος Κύμης το 1964 έως το 1968. Δημιούργησε τη δημοτική πλατεία, σύγχρονο Δημαρχείο, δημοτική βιβλιοθήκη, δίκτυο οδοποιίας, μηχανοκίνητο τρόπο καθαριότητας, φρόντισε για την ύδρευση κ.λπ..Διατέλεσε πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Κρατικού Νοσοκομείου Κύμης. Η δημαρχία του διακόπηκε με την παραίτησή του το 1967. Εκλέχτηκε πάλι το 1975 πανηγυρικά. Εξαιτίας οικογενειακών προβλημάτων, αναγκάστηκε να παραιτηθεί μετά από τρία χρόνια. Και στην πρώτη και στη δεύτερη θητεία του παραιτήθηκε από τα μηνιαία έξοδα παράστασης και αποζημίωσης και τα διέθεσε για την εκτέλεση κοινοφελών έργων.
Πρόσφερε 100.000 δρχ. δωρεά για να γίνουν οι πρώτες ανασκαφές στο Καστρί Άνω Ποταμιάς και να έρθει στο φως η αρχαία Κύμη. Θέσπισε στην Ακαδημία Αθηνών χρηματικό βραβείο για τη συγγραφή της ιστορίας της Κύμης.Πέθασε σε ηλικία 80 ετών, ύστερα από εγκεφαλικό επεισόδιο, στις 24-7-1980. Με τη διαθήκη του άφησε σημαντικές δωρεές στο δήμο και στο γηροκομείο της Κύμης (1.000 χρυσές λίρες, ένα διαμέρισμα δύο δωματίων στην Αθήνα, ένα κιλό καθαρού χρυσού κι ένα μεγάλο κτήμα στην περιφέρεια Κύμης).
Πήρε ενεργό μέρος στην επανάσταση με την ιδιόκτητή του γολέτα, που είχε επανδρώσει και εξοπλίσει με δικά του έξοδα. Συμμετείχε στον αποκλεισμό της Καρύστου και διέσωσε πολλά γυναικόπαιδα. Πολέμησε μέχρι το τέλος του αγώνα.
Συνηθίζουμε να λέμε ότι αν κάποιος κατάφερε με το πέρασμά του από αυτόν τον κόσμο να προσφέρει κάτι θετικό, έστω και σε μία ανθρώπινη ζωή, άξιζε τον κόπο που έζησε. Ο έλληνας γιατρός Γεώργιος Παπανικολάου, ο δημιουργός του διάσημου προληπτικού τεστ Παπανικολάου (ή Pap test) για την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, είχε εκατομμύρια λόγους ύπαρξης σε αυτόν τον κόσμο. Όσα είναι τα εκατομμύρια των γυναικών τις οποίες έσωσε απ΄ αυτήν την νόσο. Η νόσος αυτή αποτελεί σήμερα τη δεύτερη πιο συχνή μορφή γυναικολογικού καρκίνου μετά τον καρκίνο του μαστού καθώς και τη δεύτερη αιτία θανάτου εξαιτίας καρκίνου. Η εφαρμογή του τεστ Παπανικολάου τα τελευταία 50 και πλέον έτη μείωσε τη θνησιμότητα από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας κατά περίπου 75% παγκοσμίως. Το τεστ αυτό θεωρείται ακόμη και σήμερα η μοναδική τόσο επιτυχημένη προσέγγιση πρόληψης κάποιου καρκίνου στην ιστορία της Ιατρικής.
Ένας αναμφισβήτητα ξεχωριστός Έλληνας επιστήμονας και όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και για όλο τον κόσμο, είναι ο Γεώργιος Παπανικολάου. Γεννήθηκε το 1883 στην Κύμη της Ευβοίας και πέθανε τον Φεβρουάριο του 1962 στο Μαϊάμι της Φλώριδας. Ήταν γιος του Κουμιώτη γιατρού, δημάρχου και βουλευτού της Κύμης, Νικολάου Γ. Παπανικολάου.
Ο πατέρας του τον ήθελε στρατιωτικό γιατρό ή έναν καλό γιατρό στον τόπο του. Αυτά όμως φάνταζαν πολύ λίγα στον νεαρό επιστήμονα. Ο ίδιος είχε άλλες φιλοδοξίες και άλλα όνειρα. Άλλωστε, ήταν η εποχή της περισσότερης φιλοσοφίας και της λιγότερης ιατρικής.
Υπηρέτησε την στρατιωτική του θητεία και, παρά τις επίμονες αντιρρήσεις των γονέων του, έφυγε τελικά για περισσότερες σπουδές. Η μετριότης ήταν ξένη για τις φιλοδοξίες του νεαρού ιατρού που αναζητούσε ευρύτερους επιστημονικούς ορίζοντες. Με χαρακτηριστική παρρησία είπε στους γονείς του πως θέλει «να υπηρετήσει την ζωή και όχι να την απολαύσει». Ήθελε να νιώσει τη χαρά που η μάχη της ζωής προσφέρει.
Η Γερμανία υπήρξε η πρώτη χώρα που τον γοήτευσε. Εκεί, εκτός από την Φιλοσοφία, είχε μεγαλύτερες δυνατότητες να επιδοθεί και στη Βιολογία, που κατ’ εξοχήν τον ενδιέφερε. Ήταν οι μέρες της ανακαλύψεως του ωαρίου των θηλαστικών και των παραγόντων μεταβίβασης της κληρονομικότητας.
Ενώ βρισκόταν σ΄ αυτή τη χώρα, ξαφνικά αναγκάστηκε να σταματήσει τις δραστηριότητές του. Είχε ξεσπάσει ήδη ο Α’ Βαλκανικός Πόλεμος, που τον επανέφερε στην Ελλάδα για να την υπερασπιστεί αφενός και αφετέρου για να του δώσει την αποφασιστική, για την καριέρα του, ευκαιρία να γνωρίσει ελληνοαμερικανούς στρατιώτες. Αυτοί και τον παρακίνησαν να επισκεφθεί την Αμερική, την χώρα που αργότερα έγινε η δεύτερη πατρίδα του.
Εδώ, στην Αμερική, ο φτωχός άγνωστος μετανάστης εξελίχθηκε ραγδαίως σε ηρωική παγκόσμια μορφή. Από υπάλληλος σε κατάστημα και δημοσιογράφος σε ελληνική εφημερίδα στην αρχή, κέρδισε- αρχικά με δυσκολία- μια θέση στο Εργαστήριο Ανατομικής του Πανεπιστημίου Columbia. Και αργότερα μια άλλη θέση στο Cornell της Ν. Υόρκης. Εργάστηκε νυχθημερόν θέτοντας σε ενέργεια όλες τις απεριόριστες ικανότητές του.
Για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα θυσίασε πολλά από όσα αγάπησε στο βωμό της επιστήμης. Ξέχασε τους δεσμούς του με τη φύση και τα σπορ, τις απολαύσεις ενός απλού ανθρώπου, τους καλούς του φίλους, ακόμα και την ίδια του την οικογένεια. Άρχισε να αγωνίζεται με μόνο συμπαραστάτη του την αφοσιωμένη σύζυγο του, Μάχη, για μια παγκόσμια υπόθεση, που απαιτούσε πλήρη αφοσίωση και αποκλειστικότητα.
Το 1943 δημοσίευσε την μνημειώδη μονογραφία του «Διάγνωση του καρκίνου δια του κολπικού επιχρίσματος» στην οποία, εκτός από τα χαρακτηριστικά των καρκινωματωδών κυττάρων, τονιζόταν ότι μπορούν να διερευνηθούν έγκαιρα και να θεραπευτούν ακόμα και προκαρκινωματώδεις καταστάσεις. Η προσφορά του έλαβε εξαιρετικά μεγάλη πρακτική εφαρμογή. Η Ευρώπη τον προσκάλεσε τότε να γίνει επίτιμο μέλος σε επιστημονικές Εταιρίες, Νοσοκομεία και Ιατρικές Σχολές. Μεταξύ των πρώτων συγκαταλέγεται φυσικά και η Ελλάδα, όπου όμως δυστυχώς τα φιλόδοξα σχέδια του ’57 για ίδρυση Ινστιτούτου Παπανικολάου δεν μπόρεσαν να γίνουν πράξη. Το όλο επιστημονικό έργο του συμπεριλαμβάνεται σε 158 πρωτοποριακές εργασίες.
Τι ωφέλησε την ανθρωπότητα ο μόχθος έρευνας μιας ολόκληρης ζωής; Επικαλούμαστε μια σύγχρονη στατιστική για το μεγαλείο της ανακάλυψής του: Μετά την εφαρμογή του τεστ Παπανικολάου μόνον στις Η.Π.Α οι θάνατοι από τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας μειώθηκαν κατά 70% την τελευταία πεντηκονταετία. Ως σήμερα τίποτα δεν έχει προστεθεί στην κυτταρολογία απ’ όσα της έδωσε ο ιδρυτής της.
Για την προσφορά του έλαβε πολλές τιμητικές διακρίσεις, στο εξωτερικό και στην Ελλάδα. Προτάθηκε μάλιστα για το βραβείο Nobel. Έχουν όμως όλα αυτά πραγματικά να προσθέσουν έστω και το ελάχιστο σε μια εκλεκτή μορφή αρετής και επιστημονικού μεγαλείου όπως είναι ο Γεώργιος Παπανικολάου;
ΕΠΙΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ μερικές από τις τιμητικές διακρίσεις στην πατρίδα:
Η Ελλάδα τον τίμησε αποτυπώνοντας τη μορφή του σε χαρτονόμισμα των δέκα χιλιάδων δραχμών και σε γραμματόσημα. Γραμματόσημα επίσης εξέδωσαν η Κύπρος και οι Η.Π.Α.
Υπάρχουν προτομές του στο προαύλιο της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, στην Πλατεία Κύμης, στο Αντικαρκινικό Νοσοκομείο Αγ. Σάββας, το οποίο φέρει το όνομά του, όπως και τα Νοσοκομεία της Κύμης, και της Θεσσαλονίκης. Η υψηλή γέφυρα της Χαλκίδας επίσης ονομάζεται «Γεώργιος Παπανικολάου» και εκεί υπάρχει ο ανδριάντας του.
Το 1983, για τα 100 χρόνια από τη γέννησή του, η Παθολογοανατομική Εταιρία με πρόεδρο τότε τη γιατρό, Ελένη Δεληγεώργη – Πολίτη, καθιέρωσε δωρεάν εξέταση των γυναικών με Παπ-Τεστ στις γυναίκες της Κύμης και των περιχώρων, πράγμα που συνεχίζεται μέχρι σήμερα.
Το «Pap-Test» καθιέρωσε τον Γεώργιο Παπανικολάου ως έναν από τους μεγαλύτερους και σημαντικότερους ευεργέτες της ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ.
Στις 14 Ιουλίου 2006 ιδρύθηκε το «ΕΘΝΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ, ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ & ΕΡΕΥΝΑΣ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ «Γ. Ν. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ»». Το Ινστιτούτο διοικείται από το Δήμο Κύμης και το Επιστημονικό Συμβούλιο του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας . Ήταν το τελικό αποτέλεσμα συλλογικής προσπάθειας του Δήμου Κύμης , της Ιατρικής Σχολής Λάρισας , της ΔΥΠΕ Θεσσαλίας και του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της Λάρισας. Ένας από τους κύριους στόχους του είναι η δημιουργία μιας επιστημονικής βάσης δεδομένων σε θέματα καρκίνου και η δημιουργία εκπαιδευτικού multimedia περιεχομένου για θέματα ενημέρωσης, πρόληψης και ψυχολογικής υποστήριξης ασθενών ή συγγενών τους, για το θέμα αυτό, καθώς και η δυνατότητα προσβασιμότητας και σύνδεσης με διεθνείς μηχανές αναζήτησης.
Εκλέχτηκε από το λαό της Κύμης στο λόφο του Ίντζου μαζί με το Γεώργιο Παππά και Δημήτρη Δήμου για να διευθύνουν τον αγώνα κατά των Τούρκων. Με το ιδιόκτητο πλοίο του πήρε μέρος σε πολλές περιπολίες στο Νότιο Ευβοϊκό. Επειδή συνέβαλε αποτελεσματικά στη νίκη, ο Υδραίος πλοίαρχος, για να τον τιμήσει μετά τη ναυμαχία, τον δεξιώθηκε στη ναυαρχίδα. Πέθανε μέσα στο πλοίο του, που ανατινάχτηκε στο αέρα σε απρόοπτο ατύχημα. Μετά την αποκατάσταση των πραγμάτων, η κυβέρνηση προσφέρθηκε να απονείμει σύνταξη στη χήρα του, Μαρουσιώ, η οποία δεν την δέχτηκε.
Αδελφός του Γεωργίου Γιαννάκη. Εκλέχτηκε από τους κατοίκους της Κύμης στο λόφο Ίντζου τον Απρίλιο του 1821, συναρχηγός μαζί με το Σταμάτη Αστέρη στον κατά θάλασσα αγώνα. Ανέλαβε μαζί με άλλα πλοία τον αποκλεισμό της Καρύστου και του Νότιου Ευβοϊκού από τα τουρκικά πλοία. Έσωσε πολλά γυναικόπαιδα στην Αττική και στις Κυκλάδες από βέβαιη αιχμαλωσία.
Ο Δημήτριος Γιαννάκης που διαδέχθηκε το Σταμάτη Αστέρη στο αξίωμα του Δημάρχου Κυμαίων το 1843. Η θητεία του ανανεώθηκε το 1846» (3).
23 ΙΟΥΛΙΟΥ 1846-22 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1847 ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΓΙΑΝΝΑΚΗΣ
Ο διορισμός του δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 24 της 23 Σεπτεμβρίου 1846 «Δια του από 23 Ιουλίου Τ.Ε.Υ.Β. Διατάγματος δήμαρχος Κυμαίων της επαρχίας Καρυστίας διορίσθη ο κ. Δημήτριος Γιαννάκης και δημαρχιακό, πάρεδροι οι Δημ. Ζανιός, Αθανάσιος Παπανικολάου, Παύλος Ι. Παππά, Γεώργιος Ν. Σταμέλος».
Στο παράρτημα ΦΕΚ 1852Α σελ. 19 στον «Κατάλογο εχόντων προσόντα ενόρκων πολιτών» βρίσκονται τα στοιχεία των παρέδρων.
1.Δημήτριος Σανιός, ηλικία 50, κατοικία 50, κτηματίας ακίνητη περιουσία 7000.
2.Γεώργιος Ν.Σταμέλος, ηλικία 52, κατοικία Κύμη.
Κτηματίας, ακίνητη περιουσία 8.000.
3.Αθανάσιος Παπανικολάου, ηλικία 40, κατοικία Κύμη, κτηματίας, ακίνητη περιουσία 10.000.
Ο Αθανάσιος Παπανικολάου, γεννηθής το 1812, ήταν πατέρας του Νικολάου Α. Παπανικολάου, που έγινε βουλευτής Καρυστίας και δήμαρχος Κύμης και παππούς του μεγάλου Γεωργίου Παπανικολάου, του γιατρού – κυτταρολόγου, σωτήρα της ανθρωπότητας.
Τον Ιούλη του 1847 ο Νικόλαος Κριεζώτης σηκώνει μπαϊράκι στην Εύβοια. Στις 6 Αυγούστου σε μάχη με τους κυβερνητικούς για μπάλα κανονιού θα κόψει το αριστερό χέρι του καπετάνιου. Σ’ αυτή του την επανάσταση του συμπαραστάθηκαν κι οι Κυμαίοι με πρώτο το δήμαρχο Δημήτριο Γιαννάκη. Γι’ αυτή του την ενέργεια το Οθωνικό καθεστώς θα τον απολύσει. Στο ΦΕΚ 4 της 16 Φεβρουαρίου 1848 θα δημοσιευθεί η απόλυσή του «Δια του από 22 Νοεμβρίου 1847 Β.Δ. ο δήμαρχος Κυμαίων ……… της θέσεως του ως λαβών μέρος εις το στασιαστικόν κίνημα του αποστάτου Κριεζώτου». Στο ίδιο ΦΕΚ έχομε την απόλυση και του δημαστυνόμου Κύμης. «Δια του από 22 Δεκεμβρίου Β.Δ. απελύθη της υπηρεσίας ο δημαστυνόμος Κυμαίων Γ. Μουκανάκης».
Στις αρχές της επανάστασης πιάστηκε μαζί με τον παπα-Μανώλη στο Αυλωνάρι, όπου είχαν μεταβεί για να συγκεντρώσουν χρήματα και τροφές για τον αγώνα, από τον Καρυστινό Μεχμέτ Σόκο και κρατήθηκε όμηρος στο Παλαιοχώρι Λεπούρων. Εκλέχτηκε μέλος της δωδεκαμελούς επιτροπής για το συντονισμό του αγώνα για την επικείμενη επίθεση του Κριεζώτη κατά της Καρύστου. Παρακολούθησε τα στρατεύματα μέχρι το Μαρμάρι. Νυμφεύθηκε και εγκαταστάθηκε μόνιμα στο Αυλωνάρι. Ήταν δημογέροντας κατά τη διάρκεια του αγώνα και ο πρώτος δήμαρχος Αυλωναρίου μετά την επανάσταση. Διορίστηκε από τους Βαυαρούς του Όθωνα, που διέμεναν στο βενετσιάνικο πύργο του Αυλωναρίου. Το 1842 εκλέχτηκε επαρχιακός σύμβουλος της επαρχίας Καρυστίας.
Aκολούθησε τον Κριεζώτη σε όλη τη διάρκεια του αγώνα. Μπήκε μαζί με τον Κριεζώτη στην Ακρόπολη και παρέσχε μεγάλες ιατρικές υπηρεσίες στους αγωνιζόμενους. Λόγω της εξυπνάδας του χρησιμοποιήθηκε σε πολλές εμπιστευτικές αποστολές. Πέθανε το 1840.
Το πλοίο του το έθεσε στη διάθεση της διοίκησης της Κύμης. Κατά την έναρξη της επανάστασης βρέθηκε στη Σκόπελο. Μίσθωσε εξ ιδίων Σκοπελίτες για τον αποκλεισμό της Χαλκίδας. Οι δημογέροντες της Σκύρου παρέδωσαν στον πλοίαρχο Γλωσσώτη τους απεσταλμένους του Γωβιού από τα Βρυσάκια Δημήτρη Καρύδα και Γεώργιο Αποστολίδη, που είχαν καταφύγει στη Σκύρο για προμήθεια όπλων και πολεμοφοδίων, να τους μεταφέρει με το πλοίο στη Σκόπελο και από εκεί στο Μαντούδι. Στάλθηκε από την Εφορεία Κύμης με πέντε άλλα πλοία υπό τις διαταγές του Υδραίου πλοιάρχου Ιωάννου για να ενισχύσει τον Κριεζώτη, που βάδιζε κατά της Καρύστου. Πήρε μέρος στην εκστρατεία των Στύρων και του Αγίου Όρους. Πολέμησε εναντίον του Χοσρέφ στη Σκόπελο και Ψαρά. Επίσης έλαβε μέρος στον αποκλεισμό του Ευβοϊκού κατά την εκστρατεία του Φαβιέρου στην Κάρυστο.
Υπηρέτησε υπό τις διαταγές του Κριεζώτη. Πήρε μέρος σε πολλές μάχες της Εύβοιας, Αττικής και Στερεάς. Αποστρατεύθηκε με το βαθμό του λοχαγού.
Πολέμησε υπό την αρχηγία του Κριεζώτη. Πήρε μέρος στη μάχη των Στύρων και στην εκστρατεία της Καρύστου. Στη μάχη του Βατησίου έδειξε ανδρεία, γκρέμισε πρώτος τον Προμαχώνα και άρχισε η καταδίωξη των Τούρκων.
Πλοίαρχος από την Κύμη. Έστειλε το δικό του ιδιόκτητο πλοίο υπό τις διαταγές του Υδραίου πλοιάρχου Ιωάννου στον αποκλεισμό του Νότιου Ευβοϊκού και της Καρύστου, κατά την εκστρατεία του Κριεζώτη. Διέσωσε πολλά γυναικόπαιδα, που τα μετέφερε στη Σκύρο, Βόρειες Σποράδες, Κυκλάδες και Αττική.
Καραβοκύρης ,με την ιδιόκτητη βρατσέρα του, που την εξόπλισε με δικά του έξοδα και την επάνδρωσε με Κουμιώτες ναύτες, πήρε ενεργό μέρος στον κατά θάλασσα αγώνα του 1821.
«Χαιρετίζω τον Ήρωα των Ηρώων».
Στις 26 Νοεμβρίου του 1861 η Κύμη της Εύβοιας είχε την τιμή να αποτελέσει τη γενέτειρα του Ιωάννη Βελισσαρίου, ενός πραγματικού θρύλου στη νεότερη στρατιωτική ιστορία της Ελλάδας. Ο Ιωάννης Βελισσαρίου ( ήταν στρατιωτικός του Ελληνικού Στρατού, ήρωας των Βαλκανικών Πολέμων. Διακρίθηκε στις Μάχες Μπιζανίου και Κρέσνας όπου σκοτώθηκε. Τελείωσε το Γυμνάσιο στην Αθήνα και το 1833 κατατάχθηκε εθελοντής στο στρατό. Διέθετε σπάνια εγκυκλοπαιδική και στρατιωτική μόρφωση.
Ο πατέρας του ήταν εύπορος κτηματίας. Στις 11 Μαρτίου 1881, έχοντας τελειώσει τις γυμνασιακές σπουδές του, ο Βελισσαρίου κατετάγη στον Στρατό ως κληρωτός, προκειμένου να υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία. Κατά τη διάρκεια της θητείας του προήχθη, ως εθελοντής, στον βαθμό του δεκανέα. Το 1884, και ενώ είχε ήδη προαχθεί στον βαθμό του λοχία ή του επιλοχία, κατατάχθηκε κατόπιν εξετάσεων στη δεύτερη εκπαιδευτική σειρά της Στρατιωτικής Σχολής Υπαξιωματικών (ΣΣΥ), από την οποία αποφοίτησε στις 7 Οκτωβρίου 1887 ως ανθυπολοχαγός πεζικού.
Από τις 25 Φεβρουαρίου 1894 μέχρι τις 24 Φεβρουαρίου 1897, ο ανθυπολοχαγός Βελισσαρίου διετέλεσε αστυνόμος. Με την έναρξη των επιχειρήσεων του Ελληνοτουρκικού Πολέμου του 1897, βρέθηκε να υπηρετεί ως διμοιρίτης στον 4ο Λόχο του ΙΙΙ/5 Τάγματος Πεζικού, που υπαγόταν στη 2η Ελληνική Ταξιαρχία. Εκεί έδειξε τα πρώτα δείγματα της ανδρείας του διατηρώντας τη θέση του στη διάβαση της Μελούνας, ακόμη και όταν όλες οι γειτονικές, φίλιες δυνάμεις είχαν συμπτυχθεί.
Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος
Κατά τη διάρκεια του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου, ο Βελισσαρίου υπηρέτησε ως διοικητής τάγματος του 4ου Συντάγματος Πεζικού, της ΙΙας Μεραρχίας, συμμετέχοντας από την πρώτη ημέρα στις επιθετικές επιχειρήσεις. Η Μάχη του Σαρανταπόρου, αποτέλεσε μάλιστα μία από εκείνες στις οποίες για μία ακόμη φορά διακρίθηκε για τις ηγετικές του δυνάμεις.
Αργότερα συμμετείχε στην Μάχη του Μπιζανίου για την απελευθέρωση των Ιωαννίνων). Οι τελευταίες ξεκίνησαν από τις αρχές Δεκεμβρίου του 1912 και συνεχίστηκαν και το πρώτο δεκαήμερο του Ιανουαρίου του 1913, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Ο ταγματάρχης Βελισσαρίου στις επιχειρήσεις αυτές υπαγόταν στο 1ο Σύνταγμα Ευζώνων. Κατά τις πρώτες ημέρες μάλιστα, τραυματίστηκε ελαφρά στο πόδι και νοσηλεύτηκε για μικρό διάστημα.
Μετά την αποτυχία των παραπάνω επιχειρήσεων, στις 16 Φεβρουαρίου, το Γενικό Στρατηγείο εξέδωσε διαταγές για νέα επίθεση ενάντια στα Ιωάννινα. Σύμφωνα με το σχέδιο των επιχειρήσεων η κύρια ενέργεια θα εκδηλωνόταν από τα δυτικά, με το Β΄ Τμήμα Στρατιάς, με σκοπό την υπερκέραση του Μπιζανίου, ενώ ταυτόχρονα από το κέντρο και τα ανατολικά θα εκδηλωνόταν παραπλανητική επίθεση, με ισχυρή προπαρασκευή πυροβολικού.
Το Β΄ Τμήμα Στρατιάς, προκειμένου να εκπληρώσει την αποστολή του αποφασίστηκε να κινηθεί σε τρεις φάλαγγες (1η, 2η και 3η). Η 2η Φάλαγγα με αφετηρία τα στενά της Μανολιάσας, όπου είχε μετακινηθεί, ανέλαβε να προελάσει προς το ύψωμα Άγιος Νικόλαος και στη συνέχεια προς το χωριό Πεδινή. Το 1ο Σύνταγμα Ευζώνων, με τα 8ο και 9ο Τάγματα, μαζί με το 1/17 Τάγμα Πεζικού αποτελούσε την εμπροσθοφυλακή της 2ης Φάλαγγας. Με τα δύο Τάγματα Ευζώνων ανεπτυγμένα εμπρός και το 1/17 πίσω ως εφεδρεία, περί τις 07.45 ξεκίνησε η προέλαση.
Μετά από σκληρές μάχες και με τους άνδρες του βουτηγμένους μέχρι το γόνατο στους βούρκους της περιοχής ο Βελισσαρίου κατάφερε να διεισδύσει ανάμεσα σε τρία τουρκικά οχυρά που ακόμη δεν είχαν παραδοθεί (οχυρά Χιντζηρέλου, Μπιζανίου και Καστρίτσας) και μαζί με τον Ιατρίδη και το τάγμα του κατέλαβε το χωριό Άγιος Ιωάννης, συλλαμβάνοντας πολλούς αιχμαλώτους και κυριεύοντας μεγάλες ποσότητες εχθρικού υλικού. Τα δύο τάγματα εγκατέστησαν άμεσα προφυλακές και έκοψαν τα τηλεφωνικά και τηλεγραφικά καλώδια, διακόπτοντας την επικοινωνία των Ιωαννίνων με το Μπιζάνι. Την υπόλοιπη νύκτα οι άνδρες των δύο ταγμάτων αιχμαλώτισαν 37 αξιωματικούς και 935 οπλίτες του Τουρκικού Στρατού που υποχωρούσαν και διέρχονταν από την περιοχή, χωρίς να γνωρίζουν τη διείσδυση των ευζώνων του Βελισσαρίου και του Ιατρίδη, ενώ ταυτόχρονα προώθησαν τις θέσεις τους προς τα Γιάννενα.
Περί τις 23.00 της 20 Φεβρουαρίου ο Βελισσαρίου διέκρινε δύο πολύ μεγάλους φανούς πίσω από του οποίους σύντομα εμφανίστηκαν ο επίσκοπος Δωδώνης, ο Τούρκος υπολοχαγός Ρεούφ και ο επίσης Τούρκος ανθυπολοχαγός Ταλαάτ, οι οποίοι έφερναν επιστολή των ξένων προξένων και του Εσσάτ Πασά με τις προτάσεις για παράδοση των Ιωαννίνων. Η παράτολμη ενέργεια των Βελισσαρίου και Ιατρίδη, έκανε τους Τούρκους να πιστέψουν πως έξω από τα Ιωάννινα είχε συγκεντρωθεί μεγάλη ελληνική δύναμη και άρα κάθε αντίσταση ήταν μάταιη!
Β΄ Βαλκανικός Πόλεμος
Στον Β΄ Βαλκανικό Πόλεμο ο Βελισσαρίου συμμετείχε μεταξύ άλλων και στη Μάχη Κιλκίς-Λαχανά, όπου το 1ο Σύνταγμα Ευζώνων ενεργούσε υπό τις διαταγές της VIης Μεραρχίας. Κινούμενος έφιππος και ακάλυπτος περνούσε από τις θέσεις όλων των ανδρών του για να τους εμψυχώνει. Έτσι είχε κερδίσει την προσωνυμία «μαύρος καβαλάρης». Στις 16.00 της 21 Ιουνίου ο ταγματάρχης Βελισσαρίου με το τάγμα του εισήλθε στον Λαχανά. Αμέσως μετά μαζί με τον 1ο λόχο του 4ου Συντάγματος Πεζικού (υπό τον λοχαγό Γεώργιο Ζήρα) ξεκίνησαν καταδίωξη των υποχωρούντων Βουλγάρων, χωρίς να τους δώσουν χρόνο για να ανασυνταχθούν και να εγκατασταθούν αμυντικά στα παρακείμενα υψώματα, προκαλώντας τους τον πανικό.
Κατά τη διάρκεια των ίδιων επιχειρήσεων, στις 26 Ιουνίου, η Στρατιά Μανουσογιαννάκη κινούμενη, για την κατάληψη του Μπέλες, από Τσαφερλή προς Χατζή Μπεϊλίκ, ανέθεσε στην VIη Μεραρχία να καταλάβει με τάγμα της τη δίοδο του Δεμίρ Καπού («Σιδηρά Πύλη», στα τουρκικά). Το τάγμα που εκλήθη να φέρει σε πέρας την αποστολή ήταν το 9ο Τάγμα Ευζώνων, του Βελισσαρίου.
Στις 12 Ιουλίου 1913 η VIη Μεραρχία, συμμετέχοντας με άλλες δυνάμεις στην μάχη της Κρέσνας, ανέλαβε από το Γενικό Στρατηγείο την αποστολή να ωθήσει το αριστερό της προς Ουράνοβο για να κυκλώσει το άκρο της αμυνόμενης βουλγαρικής παράταξης. Σύντομα, με τον τρόπο που εξελίχθηκαν οι μάχες, τον ρόλο εμπροσθοφυλακής ανέλαβε το 9ο Τάγμα Ευζώνων του Βελισσαρίου. Κατά τη διάρκεια της μάχης για την κατάληψη του υψώματος 1378, στο οποίο είχαν εγκατασταθεί αμυντικά οι βουλγαρικές δυνάμεις, ο Βελισσαρίου και οι άνδρες του αντιμετώπισαν ισχυρή αντίσταση, ενώ οι απώλειες των ελληνικών δυνάμεων ήταν μεγάλες.
Στην πιο κρίση στιγμή της μάχης (και αφού προηγουμένως είχε πολεμήσει με πέτρες και βράχους τους Βουλγάρους, λόγω έλλειψης πυρομαχικών) ο Βελισσαρίου σηκώθηκε όρθιος και κραδαίνοντας το περίστροφό του φώναξε ώστε να ακουστεί από όλους: «Όποιος θέλει την νίκη ή αλλιώς τον θάνατο ας με ακολουθήσει» και πρώτος άρχισε να τρέχει προς τον εχθρό. Πίσω του, συνεπαρμένοι από τον ηρωισμό του διοικητή τους, όρμησαν οι εύζωνοί του. Το θεριστικό πυρ των εχθρικών πολυβόλων προκάλεσε μεγάλες απώλειες στο τάγμα, το οποίο όμως συνέχιζε να πολεμά. Κάποια στιγμή ο ταγματάρχης Βελισσαρίου τραυματισμένος έπεσε στο έδαφος. Σύντομα μεταφέρθηκε σε κάποιο ορεινό χειρουργείο, στο οποίο άφησε την τελευταία του πνοή.
Όταν ο Βασιλιάς πληροφορήθηκε το θάνατό του λέγεται πως είπε: «Ήταν επόμενο. Τέτοιοι ήρωες δε ζουν πολύ». Στο συλλυπητήριο τηλεγράφημα που συνέταξε και απέστειλε προς τη σύζυγό του έγραφε τα εξής: «Χαιρετίζω τον Ήρωα των Ηρώων».
Γεννήθηκε στην Κύμη το 1899. Ήταν γιος του γιατρού Κωνσταντίνου Κατσούλη και της Μαρίας Κατσούλη, το γένος Νότη. Αποφοίτησε από το Βαρβάκειο Γυμνάσιο κι ύστερα από αξίωση του πατέρα του, γράφτηκε για δυο χρόνια στην Ιατρική κι έπειτα στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, αποφοιτώντας με άριστα. Κατατάχτηκε το 1921 στο νεοσύστατο σώμα της Αστυνομίας Πόλεων κι έφθασε στο βαθμό του αρχηγού. Το Μάρτιο του 1943 συνελήφθηκε από τους κατακτητές για την πατριωτική του δράση και κλείστηκε στις φυλακές Αλιβερίου, Αβέρωφ, Καλλιθέας και τέλος στο στρατόπεδο συγκέντρωσης στη Λάρισα. Αποχώρησε από το Σώμα το 1953.Ενδιαφέρθηκε πολύ για την ιδιαίτερη πατρίδα του. Εξέδιδε τα «Κυμαϊκά Νέα» από τον Ιούνιο του 1955 μέχρι το θάνατό του, 30 Σεπτεμβρίου 1960.Διετέλεσε Αντιπρόεδρος του συλλόγου των «εν Αττική Κυμαίων» και διοικητικό μέλος της Εταιρίας Ευβοϊκών Σπουδών.
Ναυμάχος του ’21 από την Κύμη. Πλοίαρχος και ιδιοκτήτης πλοίου. Αποστάλθηκε το 1822 με ξένο πλοίο στον κόλπο των Πεταλιών για να παρεμποδίσει τον εφοδιασμό με τροφές του εχθρικού στρατοπέδου.
Εργάστηκε ως ναυτικός και παράλληλα έγραφε μυθιστορήματα και διηγήματα. Το πιο γνωστό μυθιστόρημά του είναι η «Λυσίκομος Εκάβη».
ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΒΑΣΙΛΗ ΛΟΥΛΗ
Γεννήθηκα στην Κύμη το 1901. Σε ηλικία 11 χρονών αναγκάστηκα από τη φτώχεια να φύγω για την Αθήνα, όπου δούλεψα 3 χρόνια υπηρέτης σ’ ένα σπίτι και συνέχισα το σχολείο στη νυχτερινή σχολή του «Παρνασσού» για τα άπορα παιδιά. Δούλεψα άλλα 3 χρόνια ακόμα στην Αθήνα, υπάλληλος σε γραφείο και σε κατάστημα, και ύστερα μπήκα στη θάλασσα. Δούλεψα 21 χρόνια με τα φορτηγά βαπόρια, αλλά το 1939 αρρώστησα από πνευμονική φυματίωση και έφυγα αναγκαστικά. Μου δώσανε μια μικρή σύνταξη, 900 δραχμές το μήνα, και μ’ αυτή τη σύνταξη ζω μόνος, δεν παντρεύτηκα. Πήρα μέρος στην Αντίσταση και έχω τώρα το σχετικό φάκελο στην Αστυνομία και τις συνέπειες του. Δεν έκανα τίποτα άλλα στη ζωή μου.
Πρωτοδημοσίεψα σε λαϊκά περιοδικά της Αθήνας αρκετά πεζοτράγουδα κατά το διάστημα 1921-1924 που ήμουν ναύτης στο Πολεμικό Ναυτικό, ευτυχώς με το ψευδώνυμο Γιάννης Άρμένης. (Νεανικαί αμαρτίαι). Τα χρόνια που δούλεψα στα βαπόρια, πολλές φορές έγραψα, αλλά δεν έστειλα σε εφημερίδα ή περιοδικό ποτέ τίποτα, τα πέταγα στη θάλασσα όσα έγραφα. Είχα τη γνώμη ότι ήταν μεγάλη αναίδεια με τα λίγα γράμματα που είχα μάθει να θέλω να παραστήσω το συγγραφέα. Το καλοκαίρι του 1947 εδώ στην Κύμη το μαχαίρι έφτασε στο κόκαλο — που λένε, η ζωή έγινε μαρτύριο. Για να μην τρελαθώ ξανάρχισα το γράψιμο. «Εστειλα στην Αθήνα στο περιοδικό «Ελεύθερα Γράμματα» ένα αντιπολεμικό διήγημα «Το φωτεινό τέλος μιας σκοτεινής ζωής», που όχι μόνο δημοσιεύτηκε, αλλά μου ζητήσανε να τους στείλω κι άλλα. Από τότε δημοσίεψα αρκετά διηγήματα στα «Ελεύθερα Γράμματα» ’47-’49 και αργότερα στην «Επιθεώρηση Τέχνης» ’55-’57. Επίσης δημοσίεψε τη νουβέλα μου «Ρουθ» η εφημερίδα «Δημοκρατική» σε συνέχειες το 1952. Το 1951 έβγαλα την «Εκάβη» στην Αθήνα. ΄Εχω αρκετή δουλειά ανέκδοτη, που δεν την εστειλα στην Αθήνα ακόμα.
Το σημείωμα αυτό βρέθηκε στα χειρόγραφα του συγγραφέα, που έχουν περιέλθει με όλο το αρχείο του στο Λαογραφικό Μουσείο Κύμης, μαζί με μια επιστολή από τον Εκδοτικό Οίκο του Ελευθερουδάκη (1966) που ζητούσε στοιχεία για τη ζωή και το έργο του, για να τα χρησιμοποιήσει στο εγκυκλοπαιδικό του λεξικό. Ό Βασίλης Λούλης πέθανε στην Κύμη στις 3 Μαρτίου 1972, αφήνοντας την περιουσία του στον Δήμο Κύμης.
Καραβοκύρης του ’21 από την Κύμη. Με το ιδιόκτητο πλοίο του πήρε από την αρχή μέρος στον αγώνα. Διέσωσε πολλά γυναικόπαιδα στη Σκύρο και στις Σποράδες. Πήρε μέρος στον αποκλεισμό της Καρύστου κατά την πολιορκία του Κριεζώτη. Πρόσφερε πολλές υπηρεσίες στο κατά θάλασσα αγώνα.
Οπλαρχηγός από την Κύμη. Πολέμησε υπό τις διαταγές του Κριεζώτη. Σκοτώθηκε γενναία μαχόμενος στη μάχη του Διακόπτι μαζί με τον Αναστάσιο Αλημπενίση από το Πρινάκι.
Αγωνιστής του ’21 από την Κύμη. Πήρε ενεργό μέρος στην επανάσταση και πολέμησε στο σώμα του Κριεζώτη μέχρι την ανεξαρτησία.
Καραβοκύρης ,με την ιδιόκτητη γολέττα του συμμετείχε από την αρχή στον κατά θάλασσα αγώνα. Πήρε μέρος στους αποκλεισμούς του Ευβοϊκού και μετέφερε πολεμοφόδια για την ενίσχυση των ανδρών του Κριεζώτη.
Ο Νίκος Μαρίνος (1958-2008) ήταν Έλληνας αθλητής της καλαθοσφαίρισης και στη συνέχεια προπονητής. Ως προπονητής κατέκτησε δυο πρωταθλήματα Ελλάδος γυναικών κι ένα Κύπελλο Ελλάδος γυναικών.
Αθλητής
Ο Νίκος Μαρίνος γεννήθηκε το 1958 και υπήρξε γέννημα θρέμμα της Νέας Σμύρνης. Ξεκίνησε το μπάσκετ στον Πανιώνιο τη δεκαετία 1970-80 στα χρόνια του Ανδρέα Βαρίκα. Στο σύλλογο αγωνίστηκε ως το 1979 και στη συνέχεια μεταπήδησε στον Α.Ο. Δάφνης, με τον οποίο αγωνίστηκε στις τοπικές κατηγορίες της Αθήνας και ανέβηκε ως την Α2 εθνική. Έπαιξε μπάσκετ ως το 1987.
Προπονητής
Παράλληλα με την αγωνιστική του δραστηριότητα ασχολήθηκε και με την προπονητική από την ηλικία των 22 ετών. Εργάστηκε σε πολλά σωματεία της Αττικής, ανδρικά και γυναικεία και αναγνωρίστηκε ως ένας από τους καλύτερους Έλληνες προπονητές του αθλήματος. Ξεκίνησε από την ομάδα της Δάφνης, την διετία 1981-1983, και στη συνέχεια εργάστηκε στις ομάδες: Κρόνος Αγίου Δημητρίου, Ιωνικός Νικαίας, Αθηναϊκός Α.Σ., Προοδευτική, ΑΕ Καλλιθέας-Τζιτζιφιές, Σούρμενα, Θρίαμβος Αθηνών, Παναθηναϊκός και Πανιώνιος.
Πρωταθλητής Ελλάδας
Μεγάλες επιτυχίες γνώρισε ως προπονητής γυναικείων συλλόγων. Το 2005 κατέκτησε το πρώτο Πρωτάθλημα Ελλάδος στην καριέρα του ως προπονητής της γυναικείας ομάδας του ΠΑΟ. Νωρίτερα, το 1998 είχε κατακτήσει το Κύπελλο Ελλάδος με τη γυναικεία ομάδα του Θρίαμβου, την οποία είχε οδηγήσει στον τελικό και το 1999.
Στη συνέχεια ανέλαβε τη γυναικεία ομάδα του Πανιώνιου. Το 2006 ανέβασε την ομάδα από την Α2 κατηγορία και την αμέσως επόμενη περίοδο 2006-07 κατέκτησε μαζί της το Πρωτάθλημα Ελλάδας, που ήταν το πρώτο και το μοναδικό ως σήμερα πανελλήνιο πρωτάθλημα του ιστορικού συλλόγου σε ομαδικό άθλημα.
Στην Κύμη
Σε δικές του ενέργειες οφείλεται η ανάπτυξη του αθλήματος του μπάσκετ στην Κύμη της Εύβοιας, που ήταν η γενέτειρα πόλη του πατέρα του και τη θεωρούσε και δική του πατρίδα, αφού εκεί περνούσε τις καλοκαιρινές διακοπές. Με πρωτοβουλία του ιδρύθηκε τοπικός σύλλογος μπάσκετ και διοργανώθηκαν θερινά τουρνουά, στα οποία είχε αγωνιστεί και ο ίδιος. Για να τιμήσει την προσφορά του, το 2009 ο Δήμος έδωσε στο γυμναστήριο της Κύμης την ονομασία: Δημοτικό Κλειστό Γυμναστήριο Νίκος Μαρίνος.
Σπουδές – Προσωπική ζωή
O Νίκος Μαρίνος είχε εξαιρετική μόρφωση. Είχε σπουδάσει οικονομικές και πολιτικές επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και προγραμματισμό ηλεκτρονικών υπολογιστών, που ήταν και το επάγγελμά του. Γνώριζε τρεις ξένες γλώσσες: αγγλικά, γαλλικά και ιταλικά.
Από το 2002 έχει αρχίσει να δίνει μάχη για την ζωή του, όταν διαγνώστηκε το σοβαρό πρόβλημα υγείας. Μαχητής πάντα, κατέκτησε τους δύο πανελλήνιους τίτλους παλεύοντας, παράλληλα, για την υγεία του. Τελικά, η αρρώστια τον νίκησε στις 21 Νοεμβρίου 2008. Πολύτιμος συμπαραστάτης του, όλα αυτά τα χρόνια, η σύζυγός του Άννα.
Κυμαίος πλοίαρχος, ιδιοκτήτης μεγάλου πλοίου με το όνομα «Ποσειδών», που ήταν εξοπλισμένο με πυροβόλα και έμπειρο προσωπικό. Πήρε μέρος στον κατά θάλασσα αγώνα από την έναρξή του. Έσωσε πολλά γυναικόπαιδα, που τα μετέφερε από την Κύμη στις Σποράδες και στη Σκύρο, όπου ήταν η βάση του. Με πέντε άλλα κυμαϊκά πλοία, που τελούσαν υπό τις διαταγές του πλοιάρχου Ιωάννη Γκίκα από την Ύδρα, συμμετείχε στον αποκλεισμό του Ευβοϊκού και της Καρύστου κατά το χρόνο της εκστρατείας του Κριεζώτη εναντίον της.Το πλοίο του θεωρήθηκε πολεμικό και βυθίστηκε στον κόλπο της Σμύρνης άπό αυστριακό πολεμικό, γιατί δε θέλησε να παραδοθεί. Η ακριβής αιτία όμως της καταβύθισης παραμένει άγνωστη.
Πλοίαρχος,με την ιδιόκτητη βρατσέρα του υπηρέτησε στον κατά θάλασσα αγώνα μέχρι το τέλος. Πήρε μέρος στον αποκλεισμό του Νότιου Ευβοϊκού. Διέσωσε πολλά γυναικόπαιδα στη Σκύρο και στις Σποράδες.
Πρόκριτος από την Κύμη. Εκλέχτηκε από το λαό της Κύμης και των περιχώρων μέλος της δωδεκαμελούς επιτροπής για το συντονισμό του αγώνα Πρόσφερε πολλές υπηρεσίες στον αγώνα.
5 Ιουλίου 1887 – 7 Ιουλίου 1891
Ο σπουδαίος αυτός άνθρωπος, γιατρός και πολιτευτής, ο πατέρας του σωτήρα της ανθρωπότητας, του Γεωργίου Παπανικολάου, γεννήθηκε στην Κύμη το 1842. Στην εφημερίδα της Κυβερνήσεως του 1888 (παράρτημα – τεύχος Α σελίδα 12) στον κατάλογο εχόντων προσόντα ενόρκου πολιτών από το Δήμο Κυμαίων, βρίσκουμε τα στοιχεία του. Νικόλαος Α. Παπανικολάου – Δήμαρχος – Ηλικία 46 – Ακίνητη περιουσία 15.000 – διατελεί νυν Δήμαρχος. Πατέρας του ο πλούσιος κτηματίας Αθανάσιος Παπανικολάου, γεννημένος το 1812 (παράρτημα ΦΕΚ 1852 1 Οκτωβρίου. Αθανάσιος Παπανικολάου – ηλικία – 40 – κτηματίας – αξία ακίνητης περιουσίας 10.000)
«Ο Νικόλαος Παπανικολάου δε βρήκε καμιά δυσκολία στα νιάτα του. Έχοντας εξασφαλισμένη την οικονομική άνεση, κατόρθωσε να πάρει μια άρτια μόρφωση που τον βοήθησε ν’ αξιοποιήσει τα πνευματικά του προσόντα και να ικανοποιήσει τις φιλοδοξίες του. Μετά το Γυμνάσιο φοίτησε δυο χρόνια στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου της Αθήνας πριν σπουδάσει Ιατρική. Έτσι έγινε, κι όχι μόνο τυπικά, ένας ιατροφιλόσοφος.
Όταν πήρε το δίπλωμα γύρισε στην πατρίδα του κι άρχισε να εξασκεί το επάγγελμα του γιατρού, αλλά κύριος σκοπός της ζωής του στάθηκε η πολιτική.
Σε πρώτο αντίκρισμα η εξωτερική του εμφάνιση δεν έκανε εντύπωση έτσι καθώς ήταν κοντός και γεμάτος (τον έλεγαν για το σουλούπι του «μποσμπόκο»). Η φυσιογνωμία του όμως ανέτρεπε τελείως την πρώτη εντύπωση. Μια έκφραση γεμάτη ζωντάνια κι ένα βλέμμα οξύ πρόδιναν άνθρωπο όχι συνηθισμένο. Είχε αντίληψη γοργή, μεγάλη ευθυκρισία κι ακόμα τη μανία να γίνεται σωστά η κάθε δουλειά. Τα ήθελε όλα τέλεια, πράγμα που μ’ επιμονή προσπαθούσε να μεταδίδει και στους άλλους. Ήταν ακέραιος στο χαρακτήρα, βαθιά συναισθηματικός και πολύ δεμένος με όσους αγαπούσε. Απόλυτος όμως και πεισματάρης αντιδρούσε υπερβολικά, με την ευθύτητά του, σ’ όποιον και σ’ ό,τι δεν του άρεσε.
Το μεγαλύτερο μέρος της ενεργητικότητά του, ο γιατρός Παπανικολάου διοχέτευε στην πολιτική. Πρωτοβγήκε βουλευτής σε ηλικία είκοσι πέντε χρονών.
ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΝ ΚΥΜΗΣ – «ΕΡΓΑΣΙΑ – ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΟ»
- Ταμβάκης Ευάγγελος Σταμ.
- Πέππας Ιωάννης Κωνστ.
- Αγγελής Αθανάσιος Αγγελή
- Βενιζέλου Μαρίνα Οδυς.
- Δαφνής Γρηγόριος Γεωργ.
- Ζαχαρόπουλος Δημ. Ιωάνν.
- Ιωάννου Κωνστ. Γεωργ.
- Καραμάνος Απόστολος Νικ.
- Καλαματιανός Κων/νος Μιχ.
- Λουμίδης Ευάγγ. Παναγ.
- Μουκανάκης Γεώργιος Επαμ.
- Μουρκουτάς Αναστ. Ιωάν.
- Μπούνιας Γεώργιος Νικ.
- Μωραϊτης Αντώνιος Νικ.
- Παναγιώτου Γεώργιος Πανγ.
- Παπαϊωάννου Κων/νος Αριστ.
- Ρούσσος Αντώνιος Ιωάν.
- Συκάς Δημήτριος Γεωργ.
- Σαρρής Χρίστος Δημ.
- Τζάρας Νικόλαος Γεωργ.
- Χατζησωτηρίου Νικ. Αναστ.
- Ψύχας Γεώργιος Δημ.
Ο Νικόλαος Α. Παπανικολάου θαυμαστής και φίλος του Χαριλάου Τρικούπη τον ακολούθησε πιστά σ’ όλη του τη σταδιοδρομία. Για την ιδιαίτερη πατρίδα του έκανε ό,τι καλύτερο μπορούσε, ως Βουλευτής Καρυστίας και Δήμαρχος Κύμης.
Εξαιτίας του χαρακτήρα του, μα και διαποτισμένος από τις ιδέες του αρχηγού του, ξέφευγε, όσο βέβαια γινόταν, από τη στενή αντίληψη που οδηγεί τον πολιτευόμενο σ’ εξυπηρετήσεις μικροσυμφερόντων. Σπάνια εξαίρεση για την εποχή του, ξεπέρασε την κακή παράδοση έχοντας για κύριο μέλημα ένα ευρύ, θετικό πρόγραμμα. Με τέτοιους στόχους κατόρθωσε να δημιουργήσει έργα κοινής ωφελείας που άλλαξαν τη ζωή της Κύμης. Τα πιο αξιόλογα είναι το Υδραγωγείο, ο Κυλινδρόμυηλος, για να γίνεται εκεί το αλεύρι, να μην εκμεταλλεύονται οι ξένοι έμποροι τον τόπο, και το σπουδαιότερο, το ωραίο, μεγάλο λιμάνι, για να βρίσκουν ασφάλεια τα πλοία τους, που τα ‘ριχναν έξω οι άγριες τρικυμίες.
Ο Γιώργος Παπανικολάου θαύμαζε πολύ τον πατέρα του. Όταν διάσημος πια ανέφερε τους λόγους που τον ώθησαν να κάνει την καριέρα του στο εξωτερικό, «πήρα τελικά την απόφαση να φύγω από την Ελλάδα», έλεγε, «γιατί, ανάμεσα σε άλλα, με είχε πολύ επηρεάσει η μοίρα του πατέρα μου, μιας ιδιοφυϊας που κλείστηκε σε στενά όρια». Το 1957, στο τελευταίο του ταξίδι στην πατρίδα, όταν επισκέφθηκε την Κύμη, το Δημοτικό Συμβούλιο του ανακοίνωσε την απόφαση να ονομαστεί η κεντρική πλατεία της Κύμης «Πλατεία Γεωργίου Νικολάου Παπανικολάου». «Ευχαριστώ ιδιαίτερα», απάντησε παίρνοντας το ψήφισμα, «γιατί έτσι θα τιμηθεί και το όνομα του πατέρα μου, που τόσα πρόσφερε στον τόπο».
Αληθινά, ο γιατρός Παπανικολάου δόθηκε με την ψυχή του στην πατρική γη. Ένιωσε τις χαρές της, έκανε δικά τα προβλήματά της. Στα νεανικά καθώς και στα χρόνια της ωριμότητάς του η Κύμη ήταν στην ακμή της. Σαν πολυπληθέστερη κωμόπολη της επαρχίας είχε γίνει από το 1835 πρωτεύουσα της Καρυστίας και προοδευτικά εγκαταστάθηκαν εκεί Διοικητικές Αρχές, Τράπεζες, Εταιρίες. Ο πληθυσμός είχε φτάσει γύρω στα τέλη του περασμένου αιώνα τους 5000 κατοίκους.
Αξιόλογη η ναυτιλία της, με δύναμη που έφτασε τα 300 ιστιοφόρα. Αυτά μετέφεραν το περιζήτητο την εποχή εκείνη κρασί της στα λιμάνια του εξωτερικού. Τα λιγνιτωρυχεία αποτελούσαν επίσης μιαν άλλη πηγή εργασίας. Κτήματα με ελιές, αμπέλια και συκιές, καθώς και η οικόσιτη κτηνοτροφία πρόσφεραν με τα προϊόντα τους μια αυτάρκεια στις περισσότερες οικογένειες.
Για το γιατρό Παπανικολάου και την οικογένειά του η αγάπη του τόπου παρέμεινε ένα βίωμα πάντα ζωντανό.
Αλλ’ ας γνωρίσουμε την ιστορία τους.
Ο Νίκος και η Μαρία Παπανικολάου παντρεύτηκαν το 1879 και απέκτησαν τέσσερα παιδιά : το Νάσο (1880), τη Νίνα (1882), το Γιώργο (13 Μαϊου 1883) και την Ελένη (1886).
Η αρχική κατοικία τους ήταν στο κέντρο της Κύμης, κοντά στη Μητρόπολη. Εκεί, στον Άγιο Θανάση, η μητέρα έτρεχε ν’ ακουμπήσει κάθε αγωνία και χαρά. Αργότερα, δίπλα στο πρώτο, έχτισαν ένα ψηλό, πέτρινο σπίτι, όπου μετακόμισαν, ένα σπίτι που για πολλά πολλά χρόνια ήταν γεμάτο ζωή και κίνηση. Από τη σάλα με τα βιενέζικα έπιπλα, τις κονσόλες και τους ψηλούς καθρέφτες, περνούσαν αδιάκοπα συγγενείς, γνωστοί καθώς και φίλοι του κόμματος, για τραπέζια και βεγγέρες. Ήταν και το μπαλκόνι που τότε είχε εξαιρετική θέα προς τον ελαιώνα και το πέλαγος. Με τις καλοκαιριές έβγαινε έξω η αγαπημένη κουνιστή πολυθρόνα. Ώρες μπορούσες να κάθεσαι εκεί, ν’ αγναντεύεις και να ξεχνιέσαι.
Γεμάτα χρόνια έζησαν τα παιδιά σ’ αυτό το σπίτι. Όλα ήρθαν εύκολα στη μικρή τους ηλικία. Δεν τα σφράγισε καμιά μεγάλη στενοχώρια, σοβαρή αρρώστια, θάνατος, δυσαρμονία μέσα στο περιβάλλον.
Η ζωή όμως των παιδιών δεν περιοριζόταν στο στενό συγγενικό περιβάλλον. Οι γονείς τα συνήθισαν να κινούνται σε ευρύτερο κύκλο. Η μητέρα, μεγάλη σημασία καθώς έδινε στην ανθρώπινη επαφή, φρόντιζε να τα παίρνει μαζί της στην εκκλησία, στις επισκέψεις κι όποιες άλλες εκδηλώσεις ταίριαζαν με την ηλικία τους, και τα είχε πάντα καλοβαλμένα. Στα γράμματά της εκείνης της εποχής πολλές οι παραγγελίες για ν’ αγοραστούν από τη Χαλκίδα υφάσματα, καπέλα, δαντέλες. Πρόσεχε πολύ, μαζί με την εμφάνιση, και τους καλούς τρόπους έτσι που τα γνωρίσματα αυτά έγιναν για τα παιδιά δεύτερη φάση. Ο πατέρας επίσης ήθελε να παρακολουθούν τις δραστηριότητές του, να νιώθουν τι σημαίνει ένα αξιόλογο έργο. Ο Νάσος, παιδί, έβαλε το θεμέλιο λίθο στον Κυλινδρόμυλο, ο Γιώργος στο Λιμάνι (6)
Βέβαια για να γίνει το λιμάνι χρειάστηκαν αρκετά χρόνια. Άρχισε επί δημάρχου Ν. Παπανικολάου και τελείωσε στην τετραετία του Κ. Σαραφιανού. Η τελευταία 1887-1891 του γιατρού Παπανικολάου ήταν, ίσως, η πιο πετυχημένη στην ιστορία του Δήμου Κύμης. Κι’ όπως γίνεται σ’ αυτές τις περιπτώσεις, χάνεις στις επόμενες εκλογές.
Ο Ιάννης (Γιάννης) Ξενάκης (29 Μαΐου 1922 – 4 Φεβρουαρίου 2001) ήταν ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες συνθέτες και αρχιτέκτονες του 20ού αιώνα, διεθνώς γνωστός ως “Iannis Xenakis”. Οι πρωτοποριακές συνθετικές μέθοδοι που ανέπτυξε συσχέτιζαν τη μουσική και την αρχιτεκτονική με τα μαθηματικά και τη φυσική, μέσω της χρησιμοποίησης μοντέλων από τη Θεωρία των Συνόλων, τη Θεωρία των Πιθανοτήτων, τη Θερμοδυναμική, τη Χρυσή Τομή και την ακολουθία Φιμπονάτσι κ.ά. Παράλληλα, οι φιλοσοφικές του ιδέες για τη μουσική έθεσαν καίρια το αίτημα για ενότητα φιλοσοφίας, επιστήμης και τέχνης, συμβάλλοντας στο γενικότερο προβληματισμό για την κρίση της σύγχρονης ευρωπαϊκής μουσικής των δεκαετιών του 1950 και 1960.
Γεννήθηκε στη Βράιλα της Ρουμανίας. Ήταν ο πρωτότοκος γιος του Κλεάρχου Ξενάκη, εμπόρου με καταγωγή από την Κύμη, και της Φωτεινής Παύλου, η οποία καταγόταν από τη Λήμνο. Η μητέρα του πέθανε από ιλαρά όταν ο Ξενάκης ήταν πέντε ετών, αλλά πρόλαβε να του εμφυσήσει την αγάπη της για τη μουσική (η ίδια έπαιζε ερασιτεχνικά πιάνο). Πέντε χρόνια αργότερα (1932) ο πατέρας του τον έστειλε μαζί με τα αδέλφια του Ιάσονα και Κοσμά στην Αναργύρειο και Κοργιαλένειο Σχολή Σπετσών. Εκεί πήρε και τα πρώτα του μαθήματα μουσικής (Αρμονίας και πιάνου).
Το 1938 μετακόμισε στην Αθήνα, προκειμένου να προετοιμαστεί για τις εισαγωγικές εξετάσεις στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Παράλληλα έπαιρνε μαθήματα αρμονίας και αντίστιξης με τον Αριστοτέλη Κουντούρωφ, μαθητή του Αλεξάντερ Σκριάμπιν, κάνοντας και τις πρώτες συνθετικές του απόπειρες. Τότε άρχισε επίσης να μελετά τους αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους, κυρίως τον Πλάτωνα. Αξιοσημείωτο είναι επίσης το γεγονός ότι από αυτή την ηλικία ενδιαφερόταν για τη σχέση των μαθηματικών και της μουσικής, προσπαθώντας να βρει πώς θα μπορούσαν να εφαρμοστούν μαθηματικά μοντέλα στην Τέχνη της Φούγκας του Γ. Σ. Μπαχ, έτσι ώστε οι μουσικές δομές να παρασταθούν με γραφήματα ως οπτικές αντιστοιχίες της μουσικής. Το 1940 πέτυχε την εισαγωγή του στο Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών του Ε.Μ.Π., παρόλο που δεν ήθελε να γίνει πολιτικός μηχανικός ή αρχιτέκτονας, όπως έχει δηλώσει ο ίδιος .Κατάφερε όμως με αυτή του την επιλογή να συνδυάσει σε κάποιο βαθμό τα δικά του ενδιαφέροντά (Μουσική, Μαθηματικά, Φυσική) με τις επιθυμίες του πατέρα του, ο οποίος ήθελε να τον στείλει στην Αγγλία να σπουδάσει Ναυπηγική. Την ίδια χρονιά εντάχθηκε στο – παράνομο τότε – K.K.E., ενώ αργότερα (1943) έγινε γραμματέας της ΕΠ.Ο.Ν. Πολυτεχνείου και καθοδηγητής της ομάδας «Λόρδος Βύρων». Κατά τη συμμετοχή του στα Δεκεμβριανά τραυματίστηκε σοβαρά από θραύσμα αγγλικής οβίδας, με αποτέλεσμα να χάσει το αριστερό του μάτι και να παραμορφωθεί η αριστερή πλευρά του προσώπου του Λόγω της αντιστασιακής του δράσης και των γενικότερων συνθηκών της εποχής, οι σπουδές του γίνονταν μετ’ εμποδίων μέχρι και το 1947, οπότε και υποστήριξε επιτυχώς την διπλωματική του εργασία με θέμα το ενισχυμένο σκυρόδεμα. Λίγο αργότερα παρουσιάστηκε στο στρατόπεδο του Χαϊδαρίου, περιμένοντας να απαλλαχθεί από το στρατιωτικό ή να υπηρετήσει ως βοηθητικός λόγω του τραυματισμού του, αλλά κάτι τέτοιο δε συνέβη. Φοβούμενος την εξορία στη Μακρόνησο, δραπέτευσε με πλαστό διαβατήριο στην Ιταλία, οπότε και καταδικάστηκε ερήμην σε θάνατο για λιποταξία Από την Ιταλία, με την βοήθεια Ιταλών κομμουνιστών πέρασε στη Γαλλία και έφτασε τελικά στο Παρίσι.
Στο Παρίσι, με τη μεσολάβηση του Γιώργου Κανδύλη, ο Ξενάκης προσλήφθηκε από τον γνωστό αρχιτέκτονα Λε Κορμπυζιέ, για τον οποίον εργάστηκε μέχρι και το 1959. Παράλληλα αναζητούσε δασκάλους για να συνεχίσει τα μαθήματα σύνθεσης. Οι πρώτοι στους οποίους απευθύνθηκε ήταν οι Αρτύρ Ονεγκέρ και Νταριούς Μιγιώ, μέλη της «ομάδας των Έξι». Ο Ξενάκης όμως δεν ήταν διατεθειμένος να διδαχθεί τους ακαδημαϊκούς κανόνες της αρμονίας και της αντίστιξης. Σύντομα συγκρούστηκε με τους δασκάλους του, οι οποίοι δεν αποδέχονταν τις πρωτοποριακές του ιδέες. Η Νάντια Μπουλανζέ, στην οποία απευθύνθηκε επίσης ο Ξενάκης, είδε μερικά έργα του και του εξέφρασε την αδυναμία της να αναθεωρήσει τις απόψεις της στην ηλικία της ή να «ξεκινήσει για χάρη του από την αρχή». Τη λύση στις μουσικές του αναζητήσεις την έδωσε τελικά ο Ολιβιέ Μεσιάν, ο οποίος ήταν ο πρώτος που κατάλαβε τις μουσικές ιδιαιτερότητες του Ξενάκη, λέγοντάς του ότι δεν χρειάζεται να μελετήσει αρμονία και αντίστιξη. Ο ίδιος ο Μεσιάν θυμάται μάλιστα ότι τον συμβούλεψε: «Είσαι σχεδόν 30 χρονών, έχεις την τύχη να είσαι Έλληνας, αρχιτέκτονας και με γνώσεις εφαρμοσμένων μαθηματικών. Εκμεταλλεύσου τα αυτά. Κάν’τα στη μουσική σου». Τα μόνα μαθήματα που του πρότεινε να παρακολουθήσει μαζί του ήταν μουσικής αισθητικής και ανάλυσης, στο Κονσερβατουάρ του Παρισιού. Πράγματι, ο Ξενάκης άρχισε να παρακολουθεί το 1952 μαθήματα με τον Μεσιάν, ενώ στον λιγοστό ελεύθερό του χρόνο συνέθετε. Εκείνη την περίοδο γνώρισε και τη Φρανσουάζ – τη γνωστή σήμερα μυθιστοριογράφο Φρανσουάζ Ξενάκη – την οποία παντρεύτηκε το 1953 και με την οποία απέκτησε μία κόρη, τη Μάχη.
Από το 1960, ο Ξενάκης αφιερώνεται ολοκληρωτικά στη σύνθεση, έχοντας ολοκληρώσει μια σειρά πρωτοποριακών αρχιτεκτονικών κατασκευών που του είχε αναθέσει ο Λε Κορμπυζιέ, με σημαντικότερο το Περίπτερο της Philips για την διεθνή έκθεση των Βρυξελών του 1958, μία από τις πρώτες πολυμεσικές εγκαταστάσεις στον κόσμο. Είχε προηγηθεί η παρουσίαση του έργου του Μεταστάσεις (1955), το οποίο προκάλεσε αίσθηση, σηματοδοτώντας την αρχή της «στοχαστικής μουσικής». Παράλληλα, ο Ξενάκης δημοσίευε τα πρώτα κείμενά του σε διάφορα περιοδικά, εκφράζοντας τη φιλοσοφία του για τη μουσική, δημιουργώντας νέους όρους και μουσικές κατηγορίες, ενώ άσκησε έντονη κριτική στη σειραϊκή μουσική με το κείμενό του «Η κρίση της σειραϊκής μουσικής», μετατρέποντας με αυτόν τον τρόπο σε εχθρούς του τους Πιερ Μπουλέζ και Καρλχάιντς Στοκχάουζεν, δεσπόζουσες προσωπικότητες της πρωτοποριακής ευρωπαϊκή μουσικής σε Γαλλία και Γερμανία αντίστοιχα, οι οποίοι τον αποκάλεσαν «ηλίθιο». Παρ’ όλες τις δυσκολίες όμως που αντιμετώπιζε ο Ξενάκης από τους επίσημους κύκλους της πρωτοποριακής ευρωπαϊκής μουσικής, η φήμη του άρχισε να εξαπλώνεται ραγδαία σε όλο τον κόσμο από το 1960 και εξής. Από τη δεκαετία του 1970 και μέχρι το θάνατό του έμεινε στο προσκήνιο της σύγχρονης ευρωπαϊκής μουσικής, εργαζόμενος πάντα στο πλαίσιο της σχέσης μαθηματικών, μουσικής και αρχαιοελληνικής φιλοσοφίας, με έναν προσωπικό, πρωτοποριακό αλλά και μοναχικό τρόπο, αφήνοντας ανεξίτηλη τη σφραγίδα του στη σύγχρονη μουσική του β’ μισού του 20ού αιώνα. Ο Ξενάκης πέθανε τα ξημερώματα της 4ης Φεβρουαρίου 2001, σε ηλικία 78 ετών και μετά από μακρόχρονες περιπέτειες με την υγεία του. Η σορός του αποτεφρώθηκε στην υπόγεια κρύπτη του κοιμητηρίου Περ Λασέζ στο Παρίσι χωρίς θρησκευτική τελετή, σύμφωνα με την τελευταία του επιθυμία.
Κυμαίος οπλαρχηγός. Στη συγκέντρωση των Κυμαίων στο λόφιο του Ίντζιου τον Απρίλιο του 1821 εκλέχτηκε μέλος της τριμελούς επιτροπής διεύθυνσης του αγώνα μαζί με τους Γεώργιο Γιαννάκη και Δημήτρη Δήμου. Ομόφωνα ανακηρύχτηκε αρχηγός των Κυμαίων και των περιχώρων.
Καραβοκύρης ,με το ιδιόκτητο τρεχαντήρι του πολέμησε στον αγώνα της ανεξαρτησίας. Πήρε μέρος στον αποκλεισμό του Ευβοϊκού κατά την εκστρατεία της Καρύστου. Προσέφερε πολλές υπηρεσίες.
Οπλαρχηγός του 1821 από την Κύμη. Πολέμησε σε όλη τη διάρκεια του αγώνα ακολουθώντας τον Κριεζώτη.
Ο γλωσσολόγος Σταμάτης Καρατζάς γεννήθηκε το 1913 στην Κύμη. Σπούδασε στη Φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (1931-1936), πολέμησε ως έφεδρος ανθυπολοχαγός στο Αλβανικό Μέτωπο και στην Κατοχή έδρασε ως μέλος του ΕΑΜ. Το 1945 έγινε διδάκτορας της Φιλοσοφικής Αθηνών και συνέχισε τις μεταπτυχιακές σπουδές του στο Παρίσι. Το 1952 έγινε λέκτορας της Νέας Ελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου, το 1956 υφηγητής και το 1959 καθηγητής στο ίδιο πανεπιστήμιο. Από το 1960 δίδαξε ως επισκέπτης καθηγητής και στο Πανεπιστήμιο Aix-en-Provence. Το 1964 εκλέχτηκε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και αποσπάστηκε στη Φιλοσοφική Σχολή τωνΙωαννίνων. Απολύθηκε από το καθεστώς της δικτατορίας και απέδρασε στη Γαλλία, όπου έγινε καθηγητής στο Aix-en-Provence και ανέπτυξε αντιδικτατορική δράση. Επέστρεψε, μετά την πτώση της Χούντας, στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Πέθανε το 1986.
Καραβοκύρης ,με το ιδιόκτητο πλοίο του, που το εξόπλισε με δικά του έξοδα και με Κουμιώτες ναύτες, πήρε μέρος στον κατά θάλασσα αγώνα. Μετέφερε πολεμοφόδια και άνδρες στα διάφορα πολεμικά μέτωπα.
Ο Σταμάτης Χονδρογιάννης γεννήθηκε στην Κύμη, σπούδασε θέατρο, τηλεόραση, Αγγλική Φιλολογία και Ιστορία της Τέχνης στην Αγγλία και βραβεύθηκε για θεατρικές και τηλεοπτικές του δουλειές με τα βραβεία Prague d’ or, Prix Italia και άλλα βραβεία στην Ισπανία και στην Ελλάδα. Δύο τηλεοπτικές παραγωγές του βρίσκονται στη μόνιμη συλλογή του Διεθνούς Μουσείου Τηλεόρασης της Νέας Υόρκης. Στην Ελλάδα έχει συνδέσει το όνομά του με την εκπομπή της ΕΡΤ «Το Θέατρο της Δευτέρας», εκπομπή την οποία σκηνοθετούσε για πολλά χρόνια.
Πλοίαρχος , με την ιδιόκτητη μπρατσέρα του, που την εξόπλισε ο ίδιος, και με ναύτες της περιοχής πήρε μέρος στον κατά θάλασσα αγώνα του 1821, προσφέροντας πολλές υπηρεσίες.
Καταγόταν από το Μετόχι. Πολέμησε στο πλευρό του Κριεζώτη. Στο Διακόπτι, πολεμώντας κατά του Ομέρ μπέη του Καρυστινού, έσωσε από βέβαιη αιχμαλωσία τον Υδραίο Δεληγιώργη και το Θεόδωρο Καζάνη, ύστερα από αντεπίθεσή του κατά των Τούρκων. Στη μάχη αυτή έπεσε ο Αναστ. Αλημπενίσης από το Πρινάκι Ωρολογίου.
Καταγόταν από το Μετόχι Δίρφυς. Πολέμησε υπό τον Κριεζώτη. Πήρε μέρος στη μάχη των Κήπων. Πολεμούσε στον ίδιο προμαχώνα με το Νικόλαο Τομαρά και το Σύρο. Μετά το θάνατο του Τομαρά άρπαξε τα αργυρά του όπλα και με άλλα δεκαεπτά παλικάρια πέρασε διαμέσου των Τούρκων και σώθηκε στο Μετόχι όπου είχε φθάσει ο Κριεζώτης.
Γεννήθηκε στα Κούτουρλα του Μετοχίου Δίρφυος το 1907. Σπούδασε στη Φιλοσοφική σχολή και αναδείχτηκε διδάκτορας του πανεπιστημίου της Αθήνας. Το 1940 πολέμησε στην Αλβανία. Μετά τον πόλεμο, μετεκπαιδεύτηκε στο πανεπιστήμιο της Βιέννης και του Μονάχου, όπου παρέμεινε είκοσι χρόνια. Αναδιφώντας στα αρχεία τους, βρήκε στοιχεία που αφορούσαν την ελληνική επανάσταση και πλούτισε τις γνώσεις του. Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1959 και διορίστηκε εκπαιδευτικός στη Μέση Εκπαίδευση. Στο διάστημα 1961-1968 εργάστηκε στο Κέντρο Έρευνας της Ιστορίας του Νεότερου Ελληνισμού της Ακαδημίας Αθηνών. Το 1967 βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών το έργο του για τον ευεργέτη «Σίμωνα Σίνα» και τη «Σιναία Ακαδημία». Διατέλεσε μέλος της Εταιρίας Ευβοϊκών Σπουδών. Πέθανε στην Αθήνα το 1978.
Δημοσίευσε τα έργα:
- Ανέκδοτες επιστολές και έγγραφα του 1821
- Οι αδελφοί Μαρκίδες Πούλιου και άλλοι σύντροφοι του Ρήγα
- Οι χάρτες του Ρήγα
- Ο Ελληνικός τύπος στη Βιέννη από το 1774 μέχρι το 1821
- Βιογραφίες εθνικών ευεργετών
- Το Αστεροσκοπείο των Αθηνών
- Ο Γεώργ. Θεοτόκης, πατέρας της Ελληνικής δημοσιογραφίας
Γεννήθηκε στα Κούτουρλα του Μετοχίου Δίρφυος το 1907. Σπούδασε στη Φιλοσοφική σχολή και αναδείχτηκε διδάκτορας του πανεπιστημίου της Αθήνας. Το 1940 πολέμησε στην Αλβανία. Στο διάστημα 1961-1968 εργάστηκε στο Κέντρο Έρευνας της Ιστορίας του Νεότερου Ελληνισμού της Ακαδημίας Αθηνών. Το 1967 βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών το έργο του για τον ευεργέτη «Σίμωνα Σίνα» και τη «Σιναία Ακαδημία». Διατέλεσε μέλος της Εταιρίας Ευβοϊκών Σπουδών. Πέθανε στην Αθήνα το 1978.
Μαθηματικός και ερευνητής του διαστήματος. Γεννήθηκε στο Μετόχι Δίρφυος το 1912. Συνέγραψε πάνω από 150 επιστημονικές εργασίες, που δημοσιεύτηκαν στα εγκυρότερα επιστημονικά περιοδικά του κόσμου. Για το επιστημονικό του έργο έτυχε πολλών διεθνών διακρίσεων και τιμήθηκε και από την Ακαδημία Αθηνών.
Αγωνιστής του ’21 από το Μετόχι Δίρφυος. Πολέμησε στα Βρυσάκια. Ακολούθησε τον Κριεζώτη και πολέμησε μαζί του στους Κανάλους του Μετοχίου. Αγωνίστηκε στη μάχη των Κήπων, όπου έπεσε μαχόμενος μαζί με τον οπλαρχηγό Τομαρά, στον ίδιο προμαχώνα.
Ο Παντελής Ζωγράφος γεννήθηκε στην Αθήνα,αλλά κατάγεται από τον Οξύλιθο σε οικογένεια που προπολλού γεννά καλούς ζωγράφους. Σαν το επώνυμό του συνέχισε ο Παντελής το έθιμο ζωγραφικής και σύμφωνα με τα ήθη και έθιμά μας πήρε το όνομα του πατρικού παππού του, ο ίδιος φημισμένος εικονογράφος. Οι γονείς του επίσης ήταν επαγγελματίες ζωγράφοι, και τα νεανικά του χρόνια τα πέρασε στο στούντιό τους στην Αθήνα ατάγεται από τον Οξύλιθο. Τα πρώτα μαθήματα ζωγραφικής τα πήρε από τον πατέρα του που ήταν αυτοδίδακτος ζωγράφος. Στη συνέχεια σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών στο Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο. Το 1897 επιστρέφει στην πατρίδα του, και παντρεύεται μια κοπέλα από το Κληματάρι. Στο χωριό του ασχολείται με ενθουσιασμό με την τέχνη του, καθώς και στην Κύμη και στα περίχωρα. Ζωγραφίζει την Παναγιά τη Λιαουτσάνισσα της Κύμης, το δεσποτικό του Αγίου Αθανασίου, τις εικόνες του τέμπλου του Αγ. Γεωργίου στον Άγιο Γεώργιο Αυλωναρίου, της Οδηγήτριας Σπηλαίων, Ωρολογίου, Κοιλίου, Πρινακίου και πολλών άλλων.
Αγωνιστής του ΄21 από τον Οξύλιθο. Πολέμησε υπό τη σημαία του Κριεζώτη μέχρι το τέλος του αγώνα. Παρασημοφορήθηκε με σιδερένιο εθνόσημο.
1. Τα πρώτα χρόνια της ζωής του μέχρι την εφηβεία
Το 1902 ο Γιώργος Δεμερούτης (ο μπάρμπα-Γιώργης ο Σούλης, όπως τον ήξερε τότε η κοινωνία ) αποκτούσε το έβδομο παιδί του : ένα χαριτωμένο αγοράκι στο οποίο έδωσε το όνομα «Βαγγέλης». Η μητέρα του μωρού ,η κυρά Λενιώ η Σούλαινα ,όταν το γέννησε, έκλαιγε , όχι γιατί δεν ήθελε το χάρισμα αυτό του θεού , αλλά γιατί ήταν 50 χρονών , είχε ήδη τεκνοποιήσει ο μεγάλος της γιος και κυοφορούσε η μεγάλη της κόρη. Πώς ,λοιπόν, η κυρά Σούλαινα να μικρομεγαλώνει παιδί μαζί με το παιδί της; Μεγάλη ντροπή ! Ας είναι όμως. Το ξεπέρασε γρήγορα.
Ο μικρός Βαγγέλης μεγάλωνε γρήγορα. Ήταν από τότε δυνατός. Πήγε σχολείο ,έμαθε τα πρώτα γράμματα, αυτά που παρείχε το χωριό. Έγινε έφηβος , βγήκε στη δούλεψη αμέσως. Η δουλειά τότε ήταν τα υπόγεια έργα. Δεν υπήρχε άλλη στην περιοχή μας για πολλά χρόνια. Έγινε τεχνίτης πρώτος στις μπούκες και στις γαλαρίες. Δούλεψε στο Έντζι* και στο Διάμεσο* , πήγε και στο Λαύριο να τελειοποιήσει τις γνώσεις του , να μάθει κι άλλες δυνατότητες εξόρυξης μετάλλων. Αγαπούσε πολύ , όμως , το Βίταλο και ξαναγύρισε γρήγορα. * Περιοχές κοντά στα Βίταλα όπου λειτούργησαν ανθρακωρυχεία μέχρι το έτος 1962
Έγινε παληκαρόπουλο. Οι φίλοι του , του έδωσαν το προσωνύμιο «Μάγκας». Μάγκα έλεγαν τότε τον κιμπάρι , αυτόν που είχε μπέσα, είχε λόγο κι αρχές. Πάλευε για τις αρχές του, δεν έκανε πίσω. Ζούσε ,γλεντούσε κι ερωτευόταν. Τέτοιος ήταν ο μπάρμπα – Βαγγέλης και δίκαια οι φίλοι του τον είπαν «Μάγκα». Το προσωνύμιο αυτό το διατήρησε μέχρι το θάνατό του.
2. Η στρατολόγηση του στην υπηρεσία της πατρίδας
Το 1920-21 κλήθηκε να υπηρετήσει την πατρίδα. Τότε η πατρίδα μας , μάζευε τα κομμάτια μας και προσπαθούσε να λυτρώσει τους αλύτρωτους λαούς στα Ανατολικά Βαλκάνια και τη Μικρά Ασία. Είχε στείλει μεγάλο εκστρατευτικό σώμα , όπως όλοι ξέρετε, στην Μικρά Ασία για να ελευθερώσει την πατρίδα Ιωνία.
Ο Βαγγέλης παρουσιάστηκε στο κέντρο της εκπαίδευσης και σε λίγο καιρό εκπαιδεύτηκε. Οι αξιωματικοί έκριναν ότι ήταν ο ικανότερος να βοηθήσει το εκστρατευτικό σώμα. Αμέσως , διέβλεψαν τις ικανότητές του και τον έστειλαν με ένα όπλο και μια χλαίνη στη Σμύρνη. Συμμετείχε σε όλες τις νικηφόρες μάχες του στρατού μας. Στην ‘Εφεσο ,στο Αϊβαλί , στη Σμύρνη , στο Κορδελιώ. Έφτασε έως τον Σαγγάριο. Νίκες παντού, χαρές. Γλεντούσε ο μπαρμπα –Βαγγέλης , όπως όλος ο στρατός.
Η μοίρα , όμως , ήταν σκληρή. Τους είχε στήσει καρτέρι στα βουνά του Εσκί –Σεχίρ. Εκεί , ο στρατός μας διαλύθηκε. Ο Βαγγέλης ο Δεμερούτης ανασκουμπώθηκε κι αποφάσισε: «Εμένα» , είπε, «δεν θα με φάνε οι Τσέτες. Εγώ θα ξαναπάω στο Βίταλο».
Μαζί με άλλους συντρόφους του οργάνωσε την επιστροφή του. Την νύχτα περπατούσαν και την ημέρα κρυβόντουσαν. Έφτασαν στα Δαρδανέλια κι από εκεί , με οδύσσεια τεχνάσματα , πέρασαν στην Ανατολική Θράκη. Εκεί περπατούσαν μόνον μετά τις 12 τα μεσάνυχτα. Έφτασαν στον Έβρο , κολύμπησαν και πέρασαν σε ελληνικό έδαφος. Κι εκεί , όμως ,οι συνθήκες ήταν δύσκολες. Τις συγκοινωνίες τις έκαναν κάρα ή βοϊδάμαξες. Τα λιγοστά μας τρένα ήταν γεμάτα πρόσφυγες που έψαχναν απεγνωσμένα να βρουν έναν τόπο να μείνουν. Πάλι πεζοδρόμιο!
3. Η επιστροφή του στο χωριό του, το Βίταλο
Ύστερα από ένα χρόνο , έφτασε στο αγαπημένο του Βίταλο. Σωριάστηκε στη σκάλα του σπιτιού του και ψέλλισε τις λέξεις : « ήλθα , αδελφές μου. Είμαι ο Βαγγέλης». Ο άνθρωπος ήταν ένα ερείπιο. Ένας σωρός γένια μέχρι τη μέση και μαλλιά έως την πλάτη. Ένα σκελετωμένο κορμί , μαύρο σαν αγιοστά. Επιστρατεύτηκαν οι γενετίστριες της εποχής να αποφανθούν από το DNA και τα σημάδια αν ήταν πράγματι ο Βαγγέλης. Πράγματι , οι μαμές , οι καφετζούδες και οι γιαγιάδες έψαξαν, βρήκαν τα σημάδια και φώναξαν: «είναι ο Βαγγέλης! γρήγορα τρέξτε να τον σώσουμε».
Αυτά έλεγε σαρκαστικά ο μπάρμπα-Βαγγέλης ,όταν μιλούσε για την περιπέτειά του το ’22 και την επιστροφή του : « Ευτυχώς που με αναγνώρισαν, διαφορετικά ένα πέταμα ήταν το ποτάμι εκεί , θα με πέταγαν και δε θα είχα τη δύναμη να ξανανέβω».
Ευτυχώς ,σώθηκε. Τον πιάσανε οι αδελφές του κι όλοι στο χωριό και σε τρεις μήνες έγινε άνδρας.
Ξανά στην μπούκα. Πήγε και στο Λαύριο, αλλά δεν έγινε τίποτα. Μεγάλη φτώχεια.
4. Η μετανάστευσή του στην Αμερική κι η ανάδειξή των επιχειρηματικών ικανοτήτων του μέσω κερδοφόρων εργασιών που επέφεραν πολλά πλούτη
Αποφάσισε να πάει στην Αμερική. Βέβαια ,τα λεφτά για τα ναύλα δεν έφταναν, αλλά τα συμπλήρωσε η αδελφή του , η Ρήνα, κι έτσι πήγε στην Νέα Υόρκη.
Βόρεια ήταν ο αδελφός του , μα ήταν φτωχός , δεν ήθελε να τον επιβαρύνει. Πήγε νότια. Πέρασε το Τέξας και την Αριζόνα , έφτασε στο Μεξικό. Εκεί βρήκε Έλληνες. «Εγώ μια δουλειά ξέρω να κάνω : να ανοίγω μπούκες», έλεγε. «Θα τραβήξεις», του είπανε , «ανατολικά , θα φτάσεις στον κόλπο του Μεξικού. Εκεί θα βρεις τις μίνες». Έτσι έλεγαν τις στοές που άνοιγαν , είτε για να βρουν νερό , είτε για να βρουν ορυκτά.
Έτσι κι έγινε. Πήγε στην Αλόα του Μεξικού. Εκεί βρήκε επιχειρήσεις που άνοιγαν στοές. Τον προσέλαβαν αρχικά ως εργάτη. Διέβλεψαν τις ικανότητές του και τον έκαναν εργολάβο και στη συνέχεια εργοδηγό. Έβγαζε αρκετά χρήματα , περνούσε καλά..
Πήγε στην πρωτεύουσα του Μεξικού , έφτιαξε το σπίτι του και παντρεύτηκε. Απέκτησε δύο γιους , οι οποίοι του χάρισαν πολλά εγγόνια.
Όμως , τα νέα από την πατρίδα δεν ήταν καλά…μεγάλη φτώχεια! Υπήρχαν και τα αδέλφια του που ήταν φτωχά ,ήλθε και ο πόλεμος του ΄40. Κάτι έπρεπε να κάνει! Ανυπομονούσε να βγάλει πολλά χρήματα για να τα βοηθήσει…
Κάποιοι φίλοι του είπαν : «πήγαινε πιο νότια που η χώρα είναι πεδινή». Έτσι κι έγινε. Πήγε πιο νότια. Βρήκε τριπολιτσιώτες και γνωρίστηκε καλά μαζί τους. Αυτοί καλλιεργούσαν κηπευτικά , που πουλούσαν στο Κουλιακάν, στο Μεξικό και αλλού. Ο μπαρμπα-Βαγγέλης αγόρασε χίλια στρέμματα , όσα επιτρέπονταν για να έχει πρώτο προϊόν από ντομάτες , αγγούρια κι άλλα κηπευτικά. Έκανε εξαγωγές. Οι προμηθευτές του ζητούσαν περισσότερα προϊόντα.
Πήγαινε στην κυβέρνηση και ζητούσε να αγοράσει κι άλλες εκτάσεις. «Αν συμφωνήσουν και οι τοπικές κοινωνίες , δεν έχουμε αντίρρηση» , του είπαν. Γιατί έτσι ήταν οι νόμοι στο Μεξικό! Οι τοπικές κοινωνίες συμφώνησαν τελικά, γιατί ήταν ο καλύτερος εργοδότης. Πολλές φορές οι εργάτες του σκορπούσαν το βδομαδιάτικό τους ,είτε στα χαρτιά , είτε πίνοντας όλη μέρα. Κι όταν ήταν να γυρίσουν στην οικογένειά τους άφραγκοι , περνούσαν πρώτα από την επιχείρηση διαμαρτυρόμενοι ότι δεν τους έδωσε το βδομαδιάτικο. Ο Βαγγέλης είχε δώσει εντολή να του δίνουν άλλο βδομαδιάτικο και πολλές φορές έδιναν και τρεις φορές το ίδιο βδομαδιάτικο. Έτσι στις τοπικές κοινωνίες ήταν πολύ αγαπητός και συμφώνησαν να αγοράσει περισσότερες εκτάσεις.
Επέκτεινε τις δουλειές του και τα προϊόντα του εξάγονταν στις Ηνωμένες Πολιτείες , στον Καναδά , στην Ευρώπη. Απέκτησε πολλά χρήματα. Στις επιχειρήσεις του δούλευαν 2.500 εργάτες και άλλοι τόσοι εποχικοί.
5. Τα ταξίδια του στην Ελλάδα και οι ευεργεσίες του στο χωριό του
Το 1954 ήλθε στην Ελλάδα. Τότε τον γνωρίσαμε όλοι. Τότε τον γνώρισε και η οικογένειά του. Σε ένα μήνα έφυγε. Αυτό το μήνα γύρισε όλο το χωριό. Πήγε και στο σχολείο. Σε μια αίθουσα φοιτούσαν 250 παιδιά. Μόλις τα είδε , είπε : «θα φτιάξουμε σχολείο». Αμέσως φώναξε τεχνίτες. «Μόλις φτάσω στο Κουλιακάν , θα σας στείλω χρήματα» , είπε. Έτσι κι έγινε. . Συγχρόνως , έδωσε επίδομα στα παιδιά που ήθελαν να σπουδάσουν. Κοίταξε τους αρρώστους. Είχε αναθέσει σε ειδική γραμματέα του , εκεί στις επιχειρήσεις του στο Κουλιακάν , να διαβάζει τα γράμματα από το χωριό , χωρίς να της ξεφύγει ούτε ένα και να βοηθά κι όσους ήθελαν να σπουδάσουν τα αγόρια τους. Όσα χρήματα έδινε , τόσα περισσότερα έβγαζε!
Το 1967 επανήλθε στην Ελλάδα. Έφτιαξε το τριώροφο κτίριο, που δημιουργήσατε εσείς σήμερα το Πνευματικό Κέντρο. Έφερε στο χωριό το νερό και έφτιαξε δρόμο ενώνοντας το Βίταλο με την Κύμη. Έφτιαξε και το σπίτι του κι αποφάσισε να επιστρέψει στο Βίταλο. Έφυγε και τον ίδιο χρόνο επανήλθε. Έφτιαξε νηπιαγωγείο , ιατρείο , έφερε λεωφορείο στο χωριό.
Τον κατηγόρησαν ότι συνεργάστηκε με τη χούντα. Ήταν άδικο. Με ποια αρχή να συνεργαζόταν τότε , αν ήθελε να φτιάξει έργο στο χωριό; Για να γίνονταν όλα αυτά , έπρεπε να συνεργαστεί με την κυβέρνηση και τότε η χούντα κυβερνούσε τη χώρα.
6. Ρήσεις του μπαρμπα-Βαγγέλη που αναδεικνύουν το ήθος του
Ένα πρωί απευθύνθηκε στον ανιψιό του , σε εμένα δηλαδή που τον συνόδευα σε όλους τους περιπάτους του , σε όλες τις ενέργειές του – κι ήταν αυτός που με σπούδασε. «Είμαι φτωχός» , είπε. Δεν το πίστευα πράγματι . Όμως είχε γίνει φτωχός. Όχι ότι δεν είχε χρήματα , αλλά δεν μου εξήγησε! Για την εξέλιξη αυτή θα μπορούσε να γραφτεί ένα ξεχωριστό βιβλίο , εκτός από αυτό της βιογραφίας του.
Πήγε στην Αμερική. Αρρώστησε. Έμεινε εκεί. Ο μπάρμπα-Βαγγέλης ο μάγκας είχε μια συνήθεια: του άρεσε το χαρτί. Ήταν δεινός χαρτοπαίκτης. Κάποτε ζήτησε να παίξει με τον μεγαλύτερο χαρτοπαίκτη της τότε εποχής ,με τον Γρικ τον Έλληνα. Παίξανε τηλεφωνικώς. Σε μια κίνηση ο μπάρμπα –Βαγγέλης του είπε : «με κέρδισες». Ο Γρικ του απάντησε : «είσαι έντιμος άνθρωπος! Αν ήταν άλλος στη θέση σου , δεν θα το παραδεχόταν. Θέλω να σε γνωρίσω. Θα έλθω να σε βρω». Δυστυχώς ,η συνάντηση αυτή δεν έγινε ποτέ , γιατί ο Γρικ αρρώστησε βαριά. Ο μπάρμπα-Βαγγέλης ο μάγκας στενοχωρήθηκε πολύ.
7. Βραβεύσεις από διάφορους φορείς –η αναγνώριση της προσφοράς του
Το 1979 η Ακαδημία Αθηνών τον βράβευσε. Ο ημερήσιος τύπος της Αθήνας αναφέρθηκε σ’ αυτόν. Ο τήλεφως της Καθημερινής έγραψε: «η ανθρωπότητα θα σωθεί από τον άνθρωπο». Τα ίδια γράφτηκαν και από τον τύπο της Αμερικής. Τα ιδρύματα στον Κουλιακάν τον βράβευσαν για το ανθρωπιστικό του έργο. Γι’ αυτούς ήταν ο Δονάνχε.
8. Ο θάνατός του
Τον Ιανουάριο του 1990 πέθανε. Τα παιδιά του τον έθαψαν στο Σιάτλ. Κάθε χρόνο στην επέτειο του θανάτου του γίνονται τελετές.
Πηγή: Ομιλία του ανιψιού του Αντώνη Μυλωνά , στα εγκαίνια του Δεμερούτιου Πνευματικού Κέντρου
Η Ελένη Δεληγεώργη-Πολίτη γεννήθηκε στον Πύργο. Τελείωσε την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και με μέντορα τον Γεώργιο Παπανικολάου, ειδικεύτηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες στην κυτταρολογία και παθολογοανατομία. Πολλές ήταν οι διακρίσεις και τα βραβεία που της απονεμήθηκαν. Ύστερα από μεγάλο μόχθο και προσπάθεια έτυχε της καθολικής αναγνώρισης της διεθνούς κοινότητας, με το επίτευγμά της στον τομέα της πρόληψης του καρκίνου του θυρεοειδούς, με την μέθοδο της βιοψίας με λεπτή βελόνη. Για το επίτευγμά της αυτό τιμήθηκε με το χρυσό μετάλλιο Παπανικολάου, το οποίο της απενεμήθη στο 27ο διεθνές συνέδριο της διεθνούς ακαδημίας παθολογοανατομίας το 2008. Υπηρέτησε επί 30 έτη την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, διδάσκοντας και εκπαιδεύοντας φοιτητές και ιατρούς στην ιστοπαθολογία και κυτταρολογία.
Στο 27o Διεθνές Συνέδριο της Διεθνούς Ακαδημίας Παθολογικής Ανατομικής που διεξήχθη από τις 12 μέχρι τις 17 Oκτωβρίου 2008 στην Αθήνα, το Χρυσό Μετάλλιο ΓΕΩΡΓΙOΥ ΠΑΠΑΝΙΚOΛΑOΥ απονεμήθηκε στην ιατρό Ελένη Δεληγεώργη-Πολίτη, Καθηγήτρια της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, για την πρωταρχική συνεισφορά της στην διάγνωση του θηλώδους καρκινώματος του θυρεοειδή αδένα, με την χαρακτηριστική πυρηνική πτυχή των καρκινωματωδών κυττάρων στην βιοψία με λεπτή βελόνα (FNA biopsy).
Στο 16ο αντίστοιχο συνέδριο της Ακαδημίας που έγινε το 1986 στη Βιέννη, η τότε αναπληρώτρια Καθηγήτρια Δρ. Δεληγεώργη και συνεργάτες της στο Παθολογοανατομικό Εργαστήριο του Αρεταιείου Νοσοκομείου Αθηνών ανακοίνωσαν εργασία με τίτλο «Nuclear ridge as a diagnostic feature of papillary thyroid carcinoma in FNA biopsies». Στην εργασία δίδεται έμφαση στην πυρηνική πτυχή (ridge, crease, οr groove) ως μορφολογικό χαρακτηριστικό του θηλώδους καρκινώματος του θυρεοειδούς αδένα, με ιδιαίτερη διαγνωστική αξία σε υλικό FNA.
Στο παρελθόν διάφοροι ερευνητές είχαν περιγράψει στο ηλεκτρονικό και στο φωτομικροσκόπιο ανωμαλίες του πυρήνα, χωρίς όμως να αξιολογήσουν τη διαγνωστική τους αξία. Η ως άνω εργασία, δημοσιεύθηκε στο Diagnostic Cytopathology Vol.3, No4, 1987, έτυχε δε αναγνωρίσεως και ευμενών σχολίων εκ μέρους επιστημόνων διεθνούς κύρους και το εύρημα αυτό έχει καταχωρηθεί σε διεθνώς αναγνωρισμένα κλασσικά συγγράμματα Κυτταρολογίας και Παθολογικής Ανατομικής (T.Lowhagen, L.Koss, J.Rosai, V.Livolsi κ.ά.). H Dr. Gael Erica Philips (Royal Brisbane Hospital της Αυστραλίας) σε ομιλία της με τίτλο «Women Eponymous in Pathology» στο 21ο Συνέδριο στη Βουδαπέστη το 1996, έκανε την πολύ τιμητική για την κ. Δεληγεώργη και για τη χώρα μας πρόταση όπως τα κύτταρα με τη χαρακτηριστική πυρηνική πτυχή ονομασθούν κύτταρα Δεληγεώργη. Η Δρ. Δεληγεώργη διετέλεσε επί τριακονταετία Διευθύντρια του Παθολογοανατομικού Εργαστηρίου του Αρεταιείου Νοσοκομείου (1970-2000), εξέδωσε δε το σύγγραμμα «Άτλας και Εγχειρίδιο των Παθήσεων του Θυρεοειδούς με FNA Βιοψία (εκδ.2000)», στο οποίο συμμετείχε και ο Torsten Lowhagen, καθηγητής Κυτταρολογίας του νοσοκομείου Karolinska στη Στοκχόλμη της Σουηδίας.
Αγιογράφος, λεπτουργός και πρακτικός γιατρός ο Σωτήρης Χρυσανθόπουλος γεννηθηκε στον Πύργο, το 2ο ήμισυ του 19ου αιώνα.
Το αρχοντικό της οικογένειας του στον Πύργο, δωρίστηκε από την εγγονή του, Αρετούσα Κ. Χρυσανθοπούλου, στο Μορφωτικό και Εκπολιτιστικό Σύλλογο Κύμης το 1991 και λειτουργεί ως μουσείο.”
Δυτικά του οικισμού Ταξιάρχες – Κακολύρι και δίπλα στο δρόμο Κονιστρών – Κύμης στις 24 Μαΐου 1944, γιορτή του Αγίου Συμεών, οι Γερμανοί εκτέλεσαν 30 κατοίκους τους οποίους υποχρέωσαν μόνοι τους να ανοίξουν το μεγάλο λάκκο του ενταφιασμού τους σε αντίποινα της εκτέλεσης ενός γερμανού στρατιώτη στη γέφυρα της Σκοτεινής. Επιπλέον έκαψαν ολοσχερώς και όλο το χωριό. Στον τόπο της θυσίας ανεγέρθηκε ο ναός του Οσίου Συμεών, με δαπάνη των κατοίκων και των οικογενειών των θυμάτων, καθώς και ιερός τύμβος των εκτελεσθέντων, των οποίων τα οστά φυλάσσονται σε κρύπτη κάτω από τον τύμβο. Τοποθετήθηκε και αναμνηστική μαρμάρινη πλάκα με τα ονόματα των εκτελεσθέντων.
Στις 24 Μαΐου ο Δήμος Κύμης και οι φορείς του χωριού τιμούν τη μνήμη των 30 αθώων πολιτών των Ταξιαρχών που εκτελέσθηκαν το 1944 από το στρατό κατοχής.
- Ράπτης Σταμάτιος
- Ανδριανός Σταμάτιος
- Βαρλάμος Γεώργιος
- Γαρυφαλιάς Κωνσταντίνος
- Γκίκας Δημήτριος
- Ζέρβας Δημήτριος
- Ζέρβας Κωνσταντίνος
- Κατέβας Αθανάσιος
- Καραβάς Θεόδωρος
- Κρόκος Νικόλαος
- Κατσός Χαράλαμπος
- Καπελέρης Νικόλαος
- Κούσουλας Κωνσταντίνος
- Λύκος Θεοδόσιος
- Μυλωνάς Απόστολος
- Παπαθεωδόρου Σταμάτης
- Παπακωνσταντίνου Γεώργιος
- Προκοπίου Ευάγγελος
- Ράπτης Δημήτριος
- Σαρλής Γεώργιος
- Σαρλής Γεώργιος
- Σαρλής Δημήτριος
- Σαρλής Δημήτριος
- Σαρλής Ευάγγελος
- Σαρλής Ηλίας
- Σαρλής Νικόλαος
- Σαρμάς Νικόλαος
- Σκιάνης Δημήτριος
- Σκιάνης Ευάγγελος
- Φελέρης Ιωάννης
Γεννήθηκε στους Ταξιάρχες το 1910. Κατατάχθηκε εθελοντής στο στρατό και μετά στη Σχολή Υπαξιωματικών Πεζικού στην Αθήνα και ονομάστηκε ανθυπολοχαγός το 1936. Πήρε μέρος στο Αλβανικό έπος και στον εμφύλιο πόλεμο. Κατά την Κατοχή πρόσφερε πολλές υπηρεσίες, φυγαδεύοντας πολλούς αξιωματικούς στη Μ. Ανατολή οργανωμένος στην αντιστασιακή οργάνωση «Μίδα». Αποπειράθηκε να φύγει και ο ίδιος αλλά συνελήφθηκε στους Τσακαίους και φυλακίστηκε στο Χαϊδάρι. Πήρε όλους τους βαθμούς της στρατιωτικής ιεραρχίας μέχρι του Υποστράτηγου.
Ταμυνέων
Γεννήθηκε στο Αλιβέρι Ευβοίας το 1935 και πέθανε στην Αθήνα το 1993. Σπούδασε ζωγραφική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας με δάσκαλο το Γ. Μόραλη. Εργάστηκε κατά διαστήματα κοντά στους ζωγράφους Γ. Τσαρούχη και Ν. Νικολάου. Παρουσίασε το έργο του σε πολλές ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα, Παρίσι 1974, Γενεύη 1979, Αγγλία 1972, Μπιενάλε Αλεξάνδρειας 1974 κ.α.
Έργα του βρίσκονται στην Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλέξανδρου Σούτσου, στην Π.Δ. Αθηναίων, στην Πινακοθήκη V. Krevitz της Νέας Υόρκης κ.α.
Διετέλεσε διευθυντής της Σχολής Καλών Τεχνών της Τήνου. Το έργο του βραβεύτηκε στη Πρώτη και στη Δεύτερη έκθεση Νέων (1961 και 1962).
Αγωνιστής του ΄21 από το Αλιβέρι. Πολέμησε μέχρι το τέλος του αγώνα υπό τον Κριεζώτη. Στη μάχη του Ανηφορίτη ανδραγάθησε σώζοντας από βέβαιο θάνατο τον αρχηγό Κριεζώτη. Αποστρατεύθηκε με το βαθμό του λοχαγού και εγκαταστάθηκε στο Αλιβέρι.
Αγωνιστής του ’21 από το Αλιβέρι. Πολέμησε υπό τον Κριεζώτη στην Εύβοια, στην Αττική και στη Στερεά.
Πρόκριτος από το Αλιβέρι. Εκλέχτηκε από το λαό του Αλιβερίου μέλος της δωδεκαμελούς εφορίας για το συντονισμό του αγώνα, δηλαδή να φροντίσει για τη διοικητική και οικονομική παροχή στους άνδρες για την επικείμενη επίθεση του Κριεζώτη κατά της Καρύστου. Παρακολούθησε την εκστρατεία μέχρι το Μαρμάρι.
Ο Βασίλης Πετράκης γεννήθηκε στο Αλιβέρι της Εύβοιας στις 12 Φεβρουαρίου του 1960. Σπούδασε στο Παιδαγωγικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και μετεκπαιδεύτηκε στο Μαράσλειο της Αθήνας.
Ο Γιώργος Πηλιχός γεννήθηκε το Μάιο του 1929 στο Κιλκίς, μεγάλωσε όμως στο Αλιβέρι της Εύβοιας απ’ όπου κατάγονταν οι γονείς του. Τελείωσε το γυμνάσιο της Χαλκίδας και αργότερα την Πάντειο Σχολή. Στα 21 του χρόνια εργαζόταν ήδη ως συντάκτης στις εφημερίδες «Μάχη» και «Δημοκρατικός Τύπος». Δημοσίευσε περισσότερες από χίλιες συνεντεύξεις με διεθνείς και ελληνικές προσωπικότητες των γραμμάτων και της τέχνης, όπως την Κάλλας, τον Μπέργκμαν, την Αντερσον κ.ά. Με αρκετούς από αυτούς συνδέθηκε με φιλία όπως π.χ. με την Κάλλας, αν και η σχέση τους είχε ξεκινήσει ανορθόδοξα, όταν κάποτε αυτός εισέβαλε στη σουίτα της στη «Μεγάλη Βρετανία» επιμένοντας να του δώσει συνέντευξη και προκαλώντας την έντονη οργή της.
Ο Γιώργος Πηλιχός έφυγε στα 74 χρόνια του από ανίατη ασθένεια. Άφησε πίσω του ως παρακαταθήκη – πνευματική κληρονομιά εκατοντάδες συνεντεύξεις με ισάριθμες προσωπικότητες από τον χώρο των γραμμάτων και του πολιτισμού και τα βιβλία «Δέκα σύγχρονοι Έλληνες», «Κάρολος Κουν» και το σχετικά πρόσφατο «Πνεύμα και Πολιτική» που εξέδωσε ο Καστανιώτης από τη σειρά «Σκέψη, Χρόνος και Δημιουργοί» με την επιμέλεια του Θανάση Νιάρχου.
Ο Θανάσης Χατζόπουλος γεννήθηκε το 1961 στο Αλιβέρι, όπου έζησε μέχρι το 1978. Σπούδασε ιατρική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και ειδικεύτηκε στην παιδοψυχιατρική. Ποίηση και ψυχανάλυση είναι οι δύο όχθες ανάμεσα στις οποίες κινήθηκε μέχρι σήμερα στη ζωή και στην εργασία του. Εκτός από ποίηση γράφει δοκίμια και για τη λογοτεχνία που δημοσιεύονται σε λογοτεχνικά περιοδικά και εφημερίδες. Η ποίηση του μεταφράστηκε στα Αγγλικά, Γαλλικά, Ιταλικά, Ισπανικά, Καταλανικά, Σουηδικά, Λιβανικά, Σλοβένικα και Βουλγαρικά. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα ως ψυχαναλυτής παιδιών και ενηλίκων.
Ο Νίκος Ζωντός γεννήθηκε το 1937 στον Γαβαλά. Από μικρός επέδειξε ιδιαίτερη κλίση στη ζωγραφική. Τα πρώτα μαθήματα ζωγραφικής πήρε από τον ζωγράφο Δημήτρη Μεγαλίδη. Στη συνέχεια έκανε δύο χρόνια σχέδιο με κάρβουνο κοντά στον ζωγράφο Τάσο Λουκίδη. Επίσης, άλλα δύο χρόνια δούλεψε το χρώμα κοντά στον ζωγράφο Γιάννη Πετρούτσο. Έχει παρουσιάσει δουλειά του σε διάφορες γκαλερί της Αθήνας, καθώς και στη Βιβλιοθήκη Χαλκίδας. Έργα του βρίσκονται σε ιδιωτικές συλλογές.
Ο Γιώργος Ρέτσας γεννήθηκε στον Γαβαλά Ευβοίας το 1953. Από μικρός ασχολήθηκε με τη ζωγραφική και έκανε ελεύθερες σπουδές κοντά στον αγιογράφο Χριστόφορο Τάσκο, φιλοτεχνώντας πολλές αγιογραφίες εκκλησιών σε όλη την Ελλάδα. Η σημερινή του δουλειά στρέφεται κύρια στη ζωγραφική ψηφιδωτών και στη γλυπτική, παρουσιάζοντας έναν κύκλο δουλειάς σχετιζόμενο με την ελληνική μυθολογία. Έχει φιλοτεχνήσει τα εξώφυλλα σε πολλές συλλογές ποιημάτων και ακόμη έχει κάνει αφίσες σε διάφορους πολιτιστικούς φορείς και θεατρικούς θιάσους, στους οποίους έχει δουλέψει και τα σκηνικά. Δουλειά του έχει παρουσιαστεί σε αφιερώματα, στην κρατική Τηλεόραση, στην εκπομπή «Έλληνες Ζωγράφοι». Έργα του, σήμερα, βρίσκονται σε Δημόσιες βιβλιοθήκες της χώρας, καθώς και σε ατομικές συλλογές, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.
ΟΜΑΔΙΚΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ
- 1975 Δήμος Καλλιθέας Αθήνα
- 1987 «Ελύμνια» Δήμου Λίμνης
- 1990 Δήμος Κύμης
- 1993 Εκδηλώσεις «Ταμυναι» Δήμου Αλιβερίου
- 1995 Μουσείο Σχηματαρίου
ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ
- 1979 Δήμος Χαλκίδας
- 1982 Κεντρική Κρατική Βιβλιοθήκη Χαλκίδας
- 1989 Δήμος Καρύστου
- 1990 Κεντρική Κρατική Βιβλιοθήκη Χαλκίδας
- 1994 Εκδηλώσεις Ναυτικής Εβδομάδας
- 1996 Δήμος Αθηναίων (Πνευματικό Κέντρο Αθήνας)
- 1997 Επιμελητήριο Ευβοίας
- 1998 Εκδηλώσεις στο σύλλογο «Φίλοι του Γ. Σκαρίμπα»
- 1999 Δήμος Καρύστου (Αρχαίο φρούριο Μπούρτζι)
- 1999 Δήμος θεσσαλονίκης
- 2000 Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη
- 2001 Διεθνή Έκθεση «Φιλοξενία» – θεσσαλονίκη
- 2001 Έκθεση αφιερωμένη στους αθλητές των Παραολυμπιακών Αγώνων
Γεννήθηκε στο Παρθένι το 1908. Τελείωσε τη γυμναστική ακαδημία και διορίστηκε γυμναστής στο γυμνάσιο Χαλκίδας. Φρόντισε και συντέλεσε στην ίδρυση και δημιουργία του εθνικού σταδίου της Χαλκίδας. Πήρε μέρος στο έπος της Αλβανίας, ενώ κατά την κατοχή πρωτοστάτησε στην ίδρυση εθνικών ομάδων για την καταπολέμηση των κατακτητών. Έπεσε θύμα του εμφυλίου, βρίσκοντας τραγικό θάνατο στις 17 Οκτωβρίου 1943. Η Χαλκίδα για να τον τιμήσει έδωσε το όνομά του στην κεντρική λεωφόρο της πόλης, Χαϊνά, και με την ανέγερση ανδριάντα μπροστά από το εθνικό στάδιο.
