- 28/12/1836: Ο οικισμός υπάγεται στο Δήμο Κυμαίων.
- 16/08/1912: Ο οικισμός ορίζεται έδρα της κοινότητας Ενορίας.
- 4/12/1997: Η τότε κοινότητα Ενορίας, με τον οικισμό της Ενορίας καταργήθηκε και υπάχθηκε στον νεοσύστατο τότε Δήμο Κύμης.
- 1/1/2011: Με την νέα διοικητική μεταρρύθμιση αποτελεί Δημοτική Κοινότητα του Δήμου Κύμης – Αλιβερίου. Η Δημοτική Κοινότητα Ενορίας (σε κατάταξη από το μεγαλύτερο προς το μικρότερο) είναι η 35η σε πληθυσμό στο Δήμο Κύμης – Αλιβερίου (με 198 κατοίκους) και 44η από πλευράς έκτασης με 2.574 στρέμματα. Στον νέο Δήμο εκπροσωπείται με ένα Τοπικό Εκπρόσωπο.
Η συμμετοχή των κατοίκων στην εξέγερση του 1821 είχε ως αποτέλεσμα την διπλή πυρπόληση των σπιτιών του οικισμού (Ιούνιο και Οκτώβριο 1821) από τον Ομέρ Μπέη της Καρύστου, όπως βέβαια και όλης της Κύμης. Από την απελευθέρωση και μετά γνώρισε ιδιαίτερη οικονομική άνθηση, κυρίως από την ενασχόληση των κατοίκων με το θαλάσσιο εμπόριο. Στη περίοδο της κατοχής είχε πολλά θύματα από την πείνα. Την ίδια περίοδο φιλοξένησε τον Μ. Καραγάτση. Το 1926 έχουμε τον πρώτο Συνεταιρισμό ελαιοπαραγωγών της περιφέρειας της Κύμης και το πρώτο ελαιοτριβείο που λειτουργεί έως και σήμερα με παραδοσιακό τρόπο, χάρη στη προσπάθεια των κατοίκων. Σε τοποθεσία νότια του χωριού, κοντά στο εκκλησάκι του Αγίου Γρηγορίου υπάρχει Αγίασμα «αγνώστου τίνος Αγίου», όπως γράφει το 1894 ο Κ.Τρίμης.
Ενορία (η εν όρει Κύμη): ένας οικισμός της Κύμης κτισμένος στην κορυφή του όρους. Με 570 κατοίκους το 1940 και 198 σήμερα (απογραφή 2021). Από τους νεώτερους οικισμούς του Δήμου, φαίνεται ότι χτίστηκε επί Τουρκοκρατίας, κατά τον 18ο αιώνα. Οι πρώτοι κάτοικοί του ήταν μάλλον μέτοικοι από νησιά του Αιγαίου (κυρίως από τα Ψαρά), οι οποίοι και έφεραν μαζί τους την βιοποριστική ενασχόληση με το ναυτικό εμπόριο.
Είναι ένας ορεινός οικισμός, που βρίσκεται στα δυτικά του Δήμου και σε σχετικά μικρή απόσταση από τον παραλιακό οικισμό της Πλατάνας, με τον οποίο και συνδέεται με ασφαλτόδρομο. Ολόκληρος ο κορμός του αναπτύσσεται βόρεια και ψηλότερα του βασικού οδικού άξονα προσπέλασης.
Η εικόνα του οικισμού είναι εντυπωσιακή, με τα καλά συντηρημένα παλαιά σπίτια, με τα στενά σοκάκια της, καθώς και με την εξαίρετη ποιότητα των νέων οικοδομών. Ανεπανάληπτη η θέα της προς το Αιγαίο. Τα παραδοσιακά σπίτια είναι χτισμένα με το ύφος της Κυμαϊικής παραλλαγής του Νεοκλασικισμού και τα πιο εντυπωσιακά από αυτά χτίστηκαν κυρίως στα τέλη του 19ου αιώνα. Είναι μεγάλα, πετρόχτιστα, ορθογώνιας κάτοψης, συνήθως διώροφα και καλύπτονται από τετράριχτη στέγη με κεραμίδια.
Οι Ενοριάτες διακρίθηκαν κυρίως ως καραβοκύρηδες και καπετάνιοι των ιστιοφόρων. Μέχρι και σήμερα οι Ενοριάτες καπεταναίοι είναι γνωστοί για τις ικανότητές τους ακόμα και έξω από τα σύνορα της χώρας. Ο οικισμός εντάχθηκε το 1836 στον τέως Δήμο Κυμαίων, όπου και παρέμεινε μέχρι το 1912.
Ιδιαίτερα σημεία για επίσκεψη είναι:
- Πλατεία Ναυάρχου Αλεξανδρή. Είναι η κεντρική πλατεία στην είσοδο της Ενορίας όπου βρίσκεται και η προτομή του Ναυάρχου Κωνσταντίνου Αλεξανδρή.
- Ιερός Ναός Γεννήσεως της Θεοτόκου. Είναι το Καθολικό της Ενορίας και βρίσκεται στην πιο περίοπτη θέση μέσα στο χωριό. Χτισμένος το 1858 είναι πλούσιος σε αναθήματα που έχουν προσφέρει κατά καιρούς οι Ενοριάτες, με πολυτιμότερο και ιστορικότερο τον κεντρικό κρυστάλλινο πολυέλαιο ηλικίας άνω των 100 ετών που προσέφερε ο Ενοριάτης πλοιοκτήτης και καπετάνιος Κωνσταντίνος Κουτέλος. Επίσης εκτίθενται σπάνιες εικόνες, ενώ οι αγιογραφίες της οροφής χρονολογούνται από το 1885.
- Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου. Κτισμένος το 1886 φιλοξενεί στον προαύλιο χώρο του το Νεκροταφείο της Ενορίας. Εκτιμάται ότι κατασκευάστηκε στη θέση παλαιοτέρου ναού που προϋπήρχε του Ναού της Γέννησης της Θεοτόκου και πιθανώς ήταν το Καθολικό του χωριού.
- Εξωκκλήσι Αγίας Μαρίνας. Εκτιμάται ότι χτίστηκε επί τουρκοκρατίας ενώ ανακαινίστηκε την δεκαετία του 1950.
- Εξωκκλήσι Αγίου Νικολάου. Χτίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1950 προς τιμή του προστάτη των ναυτικών και αποτελεί μοναδικό σημείο απεριόριστης θέας προς το Αιγαίο Πέλαγος.
- Εξωκκλήσι Αγίου Ιωάννου. Χτίσθηκε στη θέση παλαιού Εικοναστασίου την δεκαετία του 1950 και εορτάζει την 29 Αυγούστου, ημέρα μνήμης της αποτομής της κεφαλής του Αη Γιάννη του Προδρόμου.
- Εξωκκλήσι Αγίας Κυριακής. Βρίσκεται στο δρόμο προς την Πλατάνα και χτίσθηκε το 1964 ως δωρεά δύο Ενοριατών εις μνήμη των γονέων τους. Στον περιβάλλοντα χώρο του Ναού βρέθηκαν αρχαίοι τάφοι κατά τη διάνοιξη του δρόμου Ενορίας – Πλατάνας.
- Πνευματικό Κέντρο Ενορίας. Ακριβώς μετά την πλατεία στην είσοδο του χωριού. Δημιουργήθηκε από την ανακαίνιση του παλαιού Δημοτικού Σχολείου Ενορίας που είχε κλείσει από το 1978. Είναι ένα διώροφο πέτρινο κτίριο, στο ισόγειο του οποίου στεγάζεται χώρος αναψυχής, ενώ στον όροφο διατίθεται internet και στεγάζεται η Δανειστική Βιβλιοθήκη του Πολιτιστικού Συλλόγου Ενορίας. Η αίθουσα διακοσμείται από παλιές φωτογραφίες και εκεί στεγάζεται το Κοινοτικό Γραφείο ενώ είναι και ο χώρος όπου φιλοξενείται ο Αγροτικός Ιατρός.
- Εξωκκλήσι Αγίου Γρηγορίου. Χτίσθηκε τέλη του 19ου αιώνα στα ερείπια παλαιού ναού που ήταν το Καθολικό Βυζαντινής Μονής που καταστράφηκε το 1688 και παρέμεινε ερειπωμένος μέχρι τα μέσα του περασμένου αιώνα.
- Αγίασμα Αγίου Γρηγορίου. Εικονοστάσι προς τιμή του Αγίου Γρηγορίου, χτισμένο πάνω σε μικρή πηγή που αναβλύζει συνεχώς νερό, «Αγιασμένο» σύμφωνα με την παράδοση.
- Το «Λιοτρίβι». Συνεταιριστικό Ελαιοτριβείο των Ενοριατών που η λειτουργία του ανάγεται στο 1926. Η διασωθείσα μέχρι σήμερα ξύλινη ταμπέλα « ΕΝ ΤΗ ΕΝΩΣΕΙ Η ΙΣΧΥΣ» χαρακτηρίζει την ιστορικότητά του, ενώ η ποιότητα του παραγόμενου ελαίου είναι μοναδική.
- Τοποθεσία «Φυγούλι». Βρίσκεται στο δρόμο προς την Κύμη και έχει μοναδική θέα του λιμανιού στην Παραλία.
- Τοποθεσία «Ξάντι». Η λέξη προέρχεται από το «ξάγναντο» μιας και η θέα της κοιλάδας του Μανικιάτη Ποταμού και των βουνών μέχρι τα Κοτύλαια είναι μοναδική.
- Παλαιά Γραμμή. Είναι η διαδρομή του παλαιού σιδηροδρόμου (1918) που μετέφερε κάρβουνο από τις στοές στο Έντζι μέχρι το λιμάνι της Παραλία.
Διαβάστε περισσότερα
Το 1979 δημιουργήθηκε και δραστηριοποιείται μέχρι σήμερα ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ενορίας. Επίσημη ονομασία σύμφωνα με το καταστατικό είναι «Σύλλογος Μελέτης Τοπικών Προβλημάτων Περιοχής Ενορίας – Κύμης Ευβοίας».
Από το 2011 στεγάζεται στο κτίριο του Πρώην Δημοτικού Σχολείου και Νηπιαγωγείου Ενορίας, στις αίθουσες του οποίου γίνονται οι εκδηλώσεις του Συλλόγου, δηλαδή Γενικές Συνελεύσεις, Εκλογές, Κοπή της Πίτας αλλά και Μουσικές Βραδιές.
Όπως έχει προαναφερθεί, στην πάνω αίθουσα του Πνευματικού Κέντρου Ενορίας συντηρεί Δανειστική Βιβλιοθήκη με αρκετούς τόμους βιβλίων κάθε είδους.
Εκδηλώσεις
Με μέριμνα του Πολιτιστικού Συλλόγου Ενορίας, τα τελευταία χρόνια καθιερώθηκε και γίνονται κάθε χρόνο στον προαύλιο χώρο του Πρώην Δημοτικού Σχολείου ανοιχτά πανηγύρια την Πρωτομαγιά, την παραμονή της Αγίας Μαρίνας (16 Ιουλίου) και την παραμονή της εορτής της Γεννήσεως της Θεοτόκου (7 Σεπτεμβρίου).
