Για δύο ημέρες, στην Κύμη, άνθρωποι διαφορετικών ηλικιών και διαδρομών κάθισαν στον ίδιο χώρο για να μιλήσουν για κάτι που αφορά όλους: το μέλλον του τόπου.

Περισσότερες από 16 ώρες ομιλιών, συζητήσεων και παρεμβάσεων αφιερώθηκαν στο δημογραφικό ζήτημα, στο διήμερο που συνδιοργάνωσαν το Φεστιβάλ «Της Τέχνης τα Ιάματα» και ο Δήμος Κύμης-Αλιβερίου. Το διήμερο δεν περιορίστηκε στη διατύπωση προβλημάτων, αλλά αποτέλεσε έναν ζωντανό χώρο κατάθεσης προτάσεων, σκέψεων και εμπειριών από ανθρώπους που μελετούν, υπηρετούν ή βιώνουν καθημερινά το δημογραφικό ζήτημα.

Στις συνεδρίες που αφορούσαν τις δημογραφικές εξελίξεις, τις κοινωνικές μεταβολές και τις ανισότητες, οι παρεμβάσεις επιστημόνων και ερευνητών ανέδειξαν τη μεγάλη εικόνα αλλά και τις τοπικές ιδιαιτερότητες, θέτοντας τη βάση για έναν τεκμηριωμένο δημόσιο διάλογο.

Το διήμερο άνοιξε με το καλωσόρισμα εκ μέρους του Φεστιβάλ από τον Ιωσήφ Βιβιλάκη και ακολούθησαν χαιρετισμοί του Δημάρχου Κύμης-Αλιβερίου Νίκου Μπαράκου, του Αντιπεριφερειάρχη Παιδείας, Αναστάσιου Βελισσαρίου, του εντεταλμένου Περιφερειακού Συμβούλου για θέματα κοινωνικής μέριμνας, Ευάγγελου Χαϊνά, , του Αντιδημάρχου Κύμης Αργύρη Πάφρα και του Προέδρου των Καλημεριάνων Αντώνη Σάγου. Στους χαιρετισμούς υπογραμμίστηκε η σημασία της ανάδειξης του δημογραφικού ως κρίσιμου ζητήματος για το μέλλον της περιφέρειας, καθώς και η ανάγκη συνεργασίας θεσμών, επιστημονικής κοινότητας και τοπικών κοινωνιών.

Η Εναρκτήρια Συνεδρία, με τίτλο «Η Ελλάδα σε μεταμόρφωση: Οικονομία, κινητικότητα και βιωσιμότητα της περιφέρειας – το μεγάλο στοίχημα του δημογραφικού», έθεσε το ευρύτερο πλαίσιο της συζήτησης. Οι καθηγητές Βύρων Κοτζαμάνης και Λόης Λαμπριανίδης ανέλυσαν τις βαθιές δημογραφικές και οικονομικές μεταβολές της χώρας, τις μετακινήσεις πληθυσμών και τις ανισότητες μεταξύ κέντρου και περιφέρειας, υπογραμμίζοντας ότι το δημογραφικό δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί αποσπασματικά, αλλά μόνο μέσα από πολιτικές που συνδέουν την οικονομία, την εργασία και τη βιωσιμότητα των μικρών τόπων.

Ακολούθησε η συνεδρία με τίτλο «Αγροί που γίνονται δάση: περιβάλλον, γη, διαχείριση φυσικών πόρων, βιώσιμη ανάπτυξη» στην οποία συμμετείχε και ο Δήμαρχος Κύμης – Αλιβερίου, Νίκος Μπαράκος. Ειδικότερα, ο Δήμαρχος Κύμης – Αλιβερίου προσέγγισε το Δημογραφικό ως πολυδιάστατο ζήτημα που συνδέθηκε με την ποιότητα ζωής, την απασχόληση, τις υποδομές και τον χωροταξικό σχεδιασμό. Τόνισε ειδικότερα ότι η φυγή των νέων δεν αποτέλεσε επιλογή τους, αλλά αποτέλεσμα έλλειψης προοπτικών. Υπογράμμισε τη σημασία της βιώσιμης ανάπτυξης της περιφέρειας, της προστασίας του περιβάλλοντος και του ορθολογικού σχεδιασμού χρήσεων γης, εκφράζοντας ενστάσεις για την ανεξέλεγκτη χωροθέτηση ΑΠΕ. Παράλληλα, ανέδειξε τις πρωτοβουλίες του Δήμου σε υποδομές, ψηφιακό μετασχηματισμό, στήριξη οικογενειών και καινοτόμες κοινωνικές παρεμβάσεις, με στόχο τη δημογραφική αναζωογόνηση και την παραμονή των κατοίκων στον τόπο τους.

Η τοπική επιχειρηματικότητα και η εργασία, σε συνδυασμό με τη διαχείριση φυσικών πόρων και τη βιώσιμη ανάπτυξη, βρέθηκαν στο επίκεντρο μέσα από βιωματικές παρεμβάσεις ανθρώπων που δραστηριοποιούνται στην περιοχή. Κατατέθηκαν προτάσεις για βιώσιμες μορφές ανάπτυξης και για τη δημιουργία συνθηκών που καθιστούν εφικτή την παραμονή ή την επιστροφή των νέων (Ντίνα Αλεξοπούλου, Πέτρος Κόκκαλης, Κώστας Λάμπρου, Στάθης Μηλιώτης, Ευαγγελία Μύταλα, Σοφοκλής Παναγιώτου, Γιάννης Σπανός, Γιώργος Τσακοφίτης, Σοφία Χροναίου).

Η συζήτηση για τη στήριξη της οικογένειας, τη γεννητικότητα, την υγεία και τις νέες μορφές οικογένειας φωτίστηκε από τις τοποθετήσεις των Δανάης Δεληγεώργη, Δέσποινας Σαμιωτάκη, Παναγιώτη Αγγελόπουλου, Χρήστου Δουλγεράκη, Κατερίνας Καζάνη και Αναστασίας Πουλημένου, οι οποίες ανέδειξαν τη σημασία της έμφυλης ισότητας, των κοινωνικών δομών και της θεσμικής φροντίδας ως κρίσιμων παραγόντων δημογραφικής ανανέωσης.

Στη θεματική για τη νεολαία, η παρουσίαση των Λυκείων Κύμης και Κονιστρών, με επικεφαλής τις καθηγήτριες Μαρία Βαλσαμάκη, Χριστίνα Νακοπούλου και Ελευθερία Πανταζή, ανέδειξε τις επιλογές και τα διλήμματα των νέων ανθρώπων, με την ενεργή συμμετοχή μαθητών και μαθητριών που μετέφεραν τα δικά τους ερωτήματα για το αν μπορούν να φανταστούν το μέλλον τους στον τόπο τους.

Ιδιαίτερη βαρύτητα δόθηκε στη συζήτηση για την επιστροφή στον τόπο: τις προϋποθέσεις, τα εμπόδια και τις πραγματικές δυνατότητες επανεγκατάστασης νέων ανθρώπων και οικογενειών στην περιφέρεια. Μέσα από παρεμβάσεις που στηρίχθηκαν σε εμπειρίες ζωής και τοπικά παραδείγματα, αναδείχθηκε ότι η επιστροφή δεν είναι μια ρομαντική επιλογή, αλλά μια σύνθετη απόφαση που προϋποθέτει εργασία με προοπτική, πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας και εκπαίδευσης, στέγη, κοινωνικές δομές και αίσθηση συμμετοχής σε μια ζωντανή κοινότητα (Παναγιώτα Διαμαντή, Τζωρτζίνα Κακουδάκη, Ευγενία Μαστοράκη, Πόπη Σταραμοπούλου, Ηρώ Φώτη ).

Ιδιαίτερη θέση κατείχε και η συζήτηση για τον ρόλο του πολιτισμού, όπου αναδείχθηκε ως ουσιαστικός παράγοντας κοινωνικής συνοχής, συλλογικής ταυτότητας και αναζωογόνησης των μικρών τόπων — όχι ως συμπλήρωμα, αλλά ως αναγκαίο πεδίο που δημιουργεί δεσμούς και λόγους να μείνει ή να επιστρέψει κανείς (Γιώργος Ανδρέου, Εύα Γαλάνη, Πέτρος Κακολύρης, Ζαχαρούλα Νταλέ). Στη συνεδρία αυτή έγινε παρέμβαση του βουλευτή Ευβοίας Συμεών Άγγελου Κεδίκογλου.

Κοινός παρονομαστής όλων των συνεδριών υπήρξε η κατάθεση συγκεκριμένων προτάσεων και η ανάγκη να συνεχιστεί ο διάλογος πέρα από το διήμερο, με τη συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας, των θεσμών και των ανθρώπων που ζουν και εργάζονται στον τόπο.

Το Φεστιβάλ «Της Τέχνης τα Ιάματα» επιμένει να ανοίγει χώρους ουσιαστικού διαλόγου εκεί όπου τα ερωτήματα είναι δύσκολα αλλά αναγκαία. Γιατί το δημογραφικό δεν είναι μόνο αριθμοί· είναι ζωές, επιλογές και το μέλλον των τόπων μας.